Er doet zich de laatste tijd een dichotomie in de financiële markten voor. De aandelenmarkt schudt elke keer de zwarte zwanen van zich af en vindt na korte correcties alweer snel de weg naar boven terug, terwijl de obligatiemarkten steeds meer tekenen van vertrouwensverlies vertonen. Wat is er aan de hand?

  1. Aandelenbeurzen
    De situatie in Libië en de drievoudige ramp in Japan hebben in eerste instantie de beurzen wereldwijd fors in de min gezet. De Nikkei viel in enkele dagen zelfs 24%. De centrale bank van Japan reageerde echter onmiddellijk door meer € 250 miljard aan liquiditeit in de markten te pompen. Vooral buitenlandse investeerders veroorzaakten daarop de grootste koopgolf sinds 2005 door in 1 week tijd meer dan € 10 miljard aan aandelen in te kopen. Japanse aandelen waren kennelijk ineens een "koopje"geworden.
    Ook de laatste enquête door Reuters onder 400 analisten en economen laat zien dat zij in 2011 een stijging van de 18 belangrijkste aandelenbeurzen verwachten van ten minste 11%.
  2. Obligatiemarkten
    • Ondanks het in leven roepen van een Europees reddingsfonds en de assistentie van het IMF zijn de verzekeringspremies tegen wanbetaling van Griekse, Ierse, Portugese en Spaanse staatsobligaties bijna dubbel zo hoog als ten tijde van de crisis van 2008/2009. Bovendien zakken de koersen van de obligaties, hetgeen hogere rente betekent.
    • In een geruchtmakend interview waarschuwde analiste Meredith Whitney al 2 maanden geleden voor problemen bij obligaties van Amerikaanse lagere overheden. Velen zien haar overigens als één van de aanstichtsters van de crisis van 2008, doordat zij als eerste de moed had de solvabiliteit van gigant Citibank in twijfel te trekken. Ook nu wordt haar research niet in dank afgenomen en heeft zij zelfs bedreigingen ontvangen. Dat zij gelijk schijnt te hebben blijkt onder meer uit de steeds verder vallende koersen van de gemeentelijke obligaties ( de zogenaamde munis ), waardoor het lenen voor deze lagere overheden steeds duurder wordt.
    • Het grootste obligatiefonds ter wereld Pimco dumpte onlangs al zijn Amerikaanse staatsobligaties. De federale bank is daardoor gedwongen steeds meer staatsobligaties zelf op te kopen. Zonder deze monetaire financiering zou de rente hoogstwaarschijnlijk behoorlijk wat hoger zijn.
    • De zogenaamde "credit spread"( het verschil in rendement ) tussen veilige en onveilige obligaties begint de laatste tijd weer groter te worden. Langzaamaan wordt men zich weer wat meer bewust van de risico's.
  3. Onderling tegenstrijdig
    Uit de bovenstaande voorbeelden moge duidelijk worden dat de obligatiemarkten er een andere mening op na houden dan de aandelenmarkten. Aangezien de obligatiemarkten velen malen groter zijn en geacht worden tot het terrein van de professionals, zoals pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen, te behoren, zou die mening eigenlijk zwaarder dienen te wegen.
    Die mening dat de solvabiliteit van vele instellingen en zelfs soevereine staten zeer twijfelachtig is, zou tot de conclusie moeten leiden dat ook economische tegenwind te verwachten is. Echter nu doet zich het merkwaardige feit voor dat de Amerikaanse pensioenfondsen 61% van hun vermogen in de aandelenmarkt hebben belegd. Dat is, zacht gezegd, nogal tegenstrijdig.
  4. Wie heeft er gelijk?
    Waar ontlenen deze pensioenfondsen hun onwankelbare vertrouwen in het Amerikaanse bedrijfsleven dan aan, wanneer men daarbij ook nog de volgende laatste gegevens over de economie in de VS betrekt?
    • aanbouw nieuwe huizen op 50-jarig dieptepunt
    • 13% van alle huizen in de VS staat leeg
    • huizenprijzen zijn na een korte stabilisatie weer aan het dalen
    • industriële productie daalt weer, capaciteitsbenutting terug onder 76%
    • werkloosheid blijft ondanks alle steunmaatregelen hardnekkig hoog
    • kredietverstrekking blijft afnemen, banken onwillig om leningen te verstrekken
    • sinds 1984 is de totale schuld van privésector en overheid tezamen opgelopen van $40 triljard naar $52,4 triljard
    • ongedekte overheidsverplichtingen inzake gezondheidszorg en pensioenen wordt op $100 triljard geschat
    • gedekte en ongedekte verplichtingen komen daarmee op ruim 1000% van het BNP, een Grieks drama dus
    • begrotingstekorten blijven boven de 10% van het BNP
    • de VS lopen het risico één van hun grootste beleggers in staatsobligaties kwijt te raken: Japan heeft het geld zelf nodig

    Voeg aan deze reeks van weinig opwekkende feiten nog de hoge olieprijs, een kernenergiecrisis (zie Blog van 29 maart ) en de Arabische revoluties toe en er lijkt niet echt een reden te bestaan om het geld van de toekomstige pensioengerechtigden bloot stellen aan de onzekerheid van de aandelenmarkten.
    Enerzijds is er echter een duidelijke overeenkomst te zien met het onverwoestbare optimisme onder beleggers ten tijde van de bullmarkten van 2000 en 2007, terwijl anderzijds een verklaring voor de merkwaardig sterke aandelenmarkten wordt gezocht in de hoge ( kunstmatige ) liquiditeit, die koortsachtig op zoek is naar rendement en bescherming tegen oplopende inflatie. En waar anders dan op de aandelenmarkten is dat te vinden, zo is de redenering.
    Bovendien zijn beleggers ervan overtuigd dat de centrale banken een zo'n belangrijke graadmeter voor het vertrouwen in de economie als de aandelenmarkt niet zullen laten vallen. ( de Bernanke put als opvolger voor de Greenspan put )
    Is een dergelijk vertrouwen in de macht van de centrale banken gerechtvaardigd en gelooft men dus dat de Japanse interventies van de afgelopen 20 jaar straffeloos nagevolgd kunnen worden, dan moet men de kant van de aandelenbeleggers kiezen.

(Google auteur)

 
Categorie Financieel Advies