Woonvisie

In de huidige Woningwet staat dat een woonvisie verplicht is. Centraal bij de visie wonen met zorg staat de opgave om te zorgen voor voldoende en geschikte woningen op de juiste plek, met de mogelijkheid van voldoende zorg en ondersteuning. Daarnaast gaat het om een passend aanbod voor inwoners die langer thuis willen of moeten wonen in een 'gewone' woning.

Woonzorgvisie

In de programma’s ‘Een thuis voor iedereen’ en ‘Wonen en Zorg voor ouderen’ staat dat alle gemeenten vanaf 2023 regionale afgestemde integrale woonzorgvisies maken voor alle aandachtsgroepen en ouderen. De woonzorgvisies worden onderdeel van het volkshuisvestingsprogramma, zoals dat is aangekondigd in het wetsvoorstel versterking regie volkshuisvesting. De woonzorgvisie brengt de woonbehoefte en -opgave per aandachtsgroep in kaart. In de woondeals is afgesproken dat in elke regio een woonzorgvisie tot stand komt.
 
woonzorgvisie
 
Als eerste regio in Nederland heeft West-Overijssel op 20 maart een woonzorgvisie uitgebracht. In de visie wordt de ambitie uit gesproken om tot 2030 6.590 geschikte woningen voor ouderen te realiseren.

Met de woonzorgvisie maken woningbouwcorporaties, zorginstellingen en overheden zich hard voor het realiseren van voldoende woningen die geschikt zijn voor oudere bewoners, zoals nultredenwoningen, geclusterde en zorggeschikte woningen. Verder zijn in de visie de kansen en mogelijkheden beschreven voor passende huisvesting en de zorg en ondersteuning.

Beleidsconstateringen

Belangrijke constateringen in de woonzorgvisie zijn:

  • terwijl de vraag naar woonruimte met passende zorg en welzijnsdiensten toeneemt is er krapte op de woningmarkt en tekorten in de zorgsector
  • fysieke en sociale aspecten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden
  • aanpassingen aan woonruimten, de ondersteuning van mantelzorgers en het bevorderen van geclusterde woonvoorzieningen kunnen bijdragen aan het langer zelfstandig wonen van ouderen
  • de verschillende zorgdoelgroepen zijn in beeld gebracht: www.companen.nl/powerbi/monitorgezondwonenoverijssel.

Beleidskader

Het beleidskader is als volgt omschreven. Een cruciaal doel voor een toekomstbestendige woonzorgomgeving is het bevorderen van flexibele en duurzame nultredenwoningen. De focus ligt op het creëren van woningen die niet alleen levensloopgeschikt zijn, maar ook flexibel aanpasbaar om te voldoen aan veranderende behoeften. Er wordt uitgegaan van ieders eigen verantwoordelijkheid en regie bij het zoveel mogelijk zelfstandig thuis wonen.

Er wordt gestreefd naar een geïntegreerde benadering van wonen, welzijn en zorg, waarbij geclusterde woningen een centrale rol spelen. Het bevorderen van doorstroming is een essentieel aspect van het beleid. Er is speciale aandacht voor het creëren van dementievriendelijke wijken.

Daarnaast is het investeren in gezondheid door preventie een belangrijke voorwaarde om langer zelfstandig te kunnen wonen. Hierbij gaat het niet alleen om lichamelijke gezondheid, maar ook om dagelijks functioneren, participatie en mentale gezondheid. Een passende woonplek in een toegankelijke omgeving met aandacht voor positieve gezondheid. Dit vraagt om het realiseren van levensloopgeschikte woningen, het aanpassen van de woonomgeving, het stimuleren van ontmoeting en beweging, maar ook het realiseren van laagdrempelige ontmoetingsplekken voor jong en oud.

Geclusterde woningen voor mensen met een zorg- of ondersteuningsvraag staan vaak op korte afstand van voorzieningen (winkels, ontmoetingsplekken etc.) en een locatie waar intensieve 24-uurszorg geleverd wordt: inrichting van een woonservicegebied.

Woningcorporaties dienen actief betrokken te zijn bij de ontwikkeling van de zorgzame gemeenschappen en ervoor te zorgen dat de woningen geschikt zijn voor diverse zorgbehoeften.
Ouderinitiatieven wordt gestimuleerd, zodat kwetsbare mensen zoveel als mogelijk huisvesting met zorg op maat kunnen ontvangen en kunnen meedoen in de maatschappij. Een inclusieve wijk heeft een goed ingerichte leefomgeving die ontmoeting, mobiliteit en de mentale en fysieke gezondheid positief beïnvloeden.

Programmatische aanpak

Om daadwerkelijk tot uitvoering te komen is een meer gestructureerde programmatische aanpak nodig tussen provincie, zorgkantoor, zorgpartijen, gemeenten, welzijnsorganisaties, woningcorporaties, ontwikkelaars en bewoners.

Als monitor van uit te voeren activiteiten biedt een woonzorgvisie zeker meerwaarde. De vraag is echter hoe de uitvoering kan worden afgedwongen.

Literatuur

Woldendorp, H. (2021). Technologische en sociale innovatie in de ouderenzorg. De impact van COVID-19. Amsterdam: SWP