De dagelijkse werkzaamheden eisen zoveel aandacht op van de ondernemer dat hij daardoor vaak geen oog kan hebben voor het grote plaatje.

Belangrijke trendverschuivingen in economische ontwikkelingen, geopolitieke veranderingen en economische cycli hebben uiteraard invloed op het zakelijke klimaat in het algemeen, maar ook in het bijzonder op de bedrijfsvoering van ondernemingen.

Hieronder zal getracht worden een aantal belangrijke trends weer te geven die de ondernemer zelf naar zijn eigen bedrijf toe kan interpreteren. Bedenk bijvoorbeeld welke gevolgen inkoopprijzen, veranderingen in bestedingspatronen, subsidieregelingen inzake milieu, rentestijgingen ect kunnen hebben op de bedrijfsvoering.

  • Einde van de Atlantische dominantie

    De laatste paar honderd jaar hebben Europa en de VS de economische wereld gedomineerd en hebben daardoor, mede door goedkope energie, een grote welvaart op kunnen bouwen. Met de opkomst van de BRIC landen (Brazilië, Rusland, India, China), Japan en nog wat andere Asian Tigers, is daar radicaal verandering in gekomen. Grondstoffen, waaronder vooral olie, worden nu strategisch steeds belangrijker en daardoor duurder.

  • Bevolkingsgroei

    De wereldbevolking neemt per jaar met 73 miljoen mensen toe. Voeg daarbij de economische inhaalslag die vele landen maken ten opzichte van de gevestigde rijke landen en schaarste aan voedsel en grondstoffen ligt voor de hand, met stijgende prijzen als gevolg.

  • Voedselschaarste door trendveranderingen

    Klimatologische veranderingen, uitputting van zoetwaterbronnen en het afvlakken van oogstopbrengsten hebben de voedselproductie onder druk gezet. Voeg daarbij de dieetverschuivingen in China van rijst naar vlees (er is 3-5 kg graan nodig voor de productie van 1 kg vlees) en het gebruik van graan voor biobrandstoffen en voedseloorlogen zijn niet ondenkbaar. Oplossing van dit schaarsteprobleem is mogelijk, maar kost veel tijd en geld.

  • Loonmiddeling

    Goedkope lonenlanden slokken een steeds groter deel van de wereldproductie op. Met het enorme arbeidspotentieel dat zij hebben is dat een trend die voorlopig zal voortduren. Hiermee vindt ook een stuk welvaartsoverdracht plaats van het rijke westen naar de opkomende landen. De inkomensontwikkeling in het rijke westen blijft daardoor onder druk staan.

  • Vergrijzing van de bevolking

    Japan, als meest extreem voorbeeld, heeft nu een bevolking van 127 miljoen zielen. De verwachting is dat in 2050 de bevolking zal zijn afgenomen naar 85 miljoen. Zijn er nu 3 werkenden ten opzichte van elke gepensioneerde, in 2050 loopt dat 1 op 1.
    Dit vergrijzingsprobleem beperkt zich niet tot Japan.
    De consequentie is dat door de bestaande onderdekking van pensioenen de uitbetaling ervan een steeds grotere druk op de financiën van een land gaat uitoefenen. Dat gaat ten koste van de economische vooruitgang.

  • De economische cycli worden steeds korter

    In de afgelopen 40 jaar betekende het einde van een recessie dat men weer zo´n 10 jaar economische expansie voor de boeg had. Door grote onevenwichtigheden in begrotingen van landen en het min of meer synchroon lopen van economische ontwikkelingen zijn recessies steeds frequenter geworden. Dit vergt grotere flexabiliteit van de ondernemer.

  • Milieufactoren spelen een grote rol

    De toenemende bevolkingsgroei en industralisatie in de wereld trekt een steeds grotere wissel op het milieu. Internationale afspraken dwingen regeringen vergaande maatregelen te nemen, waarbij vaak door middel van subsidies nieuwe wegen worden ingeslagen. Anderzijds worden ook steeds meer milieutoeslagen opgelegd. Beiden vormen een uitdaging voor de alerte ondernemer.

  • Overheden moeten inkrimpen

    Indien in een land het belang van de overheid, direct of indirect, in de economie groter is dan 50% van BNP, dan verliest zo´n economie aan slagkracht. Nederland is die grens gepasseerd en zal mede onder druk van alle bovengenoemde factoren beduidend moeten inkrimpen en meer ruimte moeten laten aan initiatieven uit de private sector.
    Dat geeft weer meer kansen aan het ondernemerschap.

  • Globalisatie rukt op

    Door de vrije wereldhandel en snelle informatieoverdracht middels internet is de wereld veel kleiner geworden en de concurrentie steeds scherper. De ondernemer die daar geen oog voor heeft zal waarschijnlijk links en rechts worden ingehaald.

  • Internet wordt steeds dominanter

    De verwachting is dat van de detailhandelsverkopen in 2020 ongeveer 30% online zal plaatsvinden. Het internet heeft als verkooplocatie en marketingtool zijn plaats veroverd en wordt elk jaar belangrijker.

  • De tijd van goedkoop geld is voorbij

    Een lange tijd zijn de rentekosten historisch gezien zeer laag geweest vanwege de marktperceptie dat het risico zeer laag was.
    De crisis van 2008 en de schuldenproblematiek van vele landen hebben hierin verandering gebracht. Hogere rente op kredieten, waaronder hypotheken, hebben vergaande consequenties op bijvoorbeeld huizenprijzen, leaseprijzen voor bedrijfsmiddelen ect.