Ommekeer in de financiële markten nabij?
In 2009 voltrok zich de grootste beurskrach sinds 1933. Daarna zijn de financiële markten echter binnen twee jaar zowat weer verdubbeld.
Die razendsnelle stijging betekende een verbreking van een 72 jaar oud record. Recente enquêtes in Amerika onder aandelenbeleggers van allerlei pluimage laten dan ook zien dat de stemming er weer goed inzit:
- Individuele investeerders: in 6 jaar niet zo optimistisch
- Uitgevers van beleggingsbrieven: in 7 jaar niet zo optimistisch
- Optie handelaren: nog optimistischer dan 4 jaar geleden
- Beleggingsfondsen: meest optimistisch ooit
- Managers van hedge funds: meest optimistisch ooit
- Economen: unaniem optimistisch
- Globale topstrategen: unaniem optimistisch
De gelijkgestemdheid onder beleggers is daarmee zonder weerga. Financiële markten zijn weer rustig.
Wie kan nu dus de verleiding weerstaan, om bij een dergelijk unaniem optimisme, niet direct een tweede hypotheek op het huis te nemen en het geld zonder aarzeling in aandelen om te zetten? Waarom zou de huidige positieve trend zich nu plotseling wijzigen, vooral gezien de gunstige economische ontwikkelingen van de laatste tijd? Zelfs de paar economen die zo hun bedenkingen hebben, wijzen op de verwachte oplopende inflatie als rechtvaardiging voor het beleggen in aandelen.
In Amerika hebben de laatste maanden nu zelfs de kleine investeerders de schroom van zich afgeworpen en zijn na een afwezigheid van bijna 2 jaar weer massaal terug in de markt.
De kracht van de kuddementaliteit, de overweldigende eenzijdige consensus, drijft markten net zolang in een bepaalde richting totdat extreme positieve of negatieve waarderingen een ommekeer afdwingen.
In maart 2009 bevond de aandelenmarkt zich op een dieptepunt. Enquêtes wezen toen uit dat 97% van dezelfde beleggers als hierboven negatief waren over de koersontwikkelingen. Ook de media voorzagen een totale ineenstorting van het financiële stelsel. Steeds lagere koersen werden voorspeld. Wij weten nu allemaal dat juist het tegenovergestelde gebeurde. Een record rally.
Zijn de beurzen wereldwijd nu ook op een kritisch punt aanbeland?
Een nieuwe stroming in de economie, de socio-economie, baseert zijn voorspellingen grotendeels op de stemming in de maatschappij. Uitgebreid historisch onderzoek naar beurssentiment maar ook de houding van de mensen ten opzichte van buitenlanders, overheid, werkgevers, techniek ect., laten interessante parallellen zien met prijsbewegingen in de markten.
Stemmingsindicatoren die extreme waarden, zowel in positieve als in negatieve zin, aangeven, duiden op een waarschijnlijke omslag. De redenering is, dat bij een dergelijke eenzijdige consensus, er eenvoudigweg onvoldoende nieuwe medestanders gevonden kunnen worden die de trend verder uitbouwen.
Zijn er meer aanwijzingen die een omslag waarschijnlijk maken?
- Ook op andere gebieden bestaat momenteel een sterk overdreven consensus. Ongeveer 97% van de marktparticipanten denkt dat de USD verder zal dalen in waarde. Eenzelfde percentage geldt voor olie, maar dan omgekeerd: de markt rekent met verdere stijgingen. Dat geldt ook ten aanzien van de rente en de economie in zijn geheel. ( dit is natuurlijk inconsistent, aangezien stijgende rente en olie een forse rem zijn op de economische groei) Bijna unaniem wordt bovendien rekening gehouden met oplopende inflatie.
- Beleggingsfondsen hebben momenteel een record deel van hun vermogen belegd in aandelen in plaats van obligaties en werken bovendien nu met nog grotere kredieten dan voor de crisis.
- Cash is trash. Hiermee wordt bedoeld dat de beleggingsfondsen maximaal geïnvesteerd hebben en nu een extreem laag percentage van 3,5% aan contanten hebben. Veel beleggers beschouwen een dergelijk laag percentage overigens op zichzelf al als een verkoopsignaal.
- Verkoop van eigen aandelen door de werknemers van de betrokken bedrijven is in 10 jaar niet zo hoog geweest. Kennelijk zijn zij niet van mening dat de aandelen verder zullen stijgen!
- Winstverwachtingen van ter beurze genoteerde ondernemingen liggen ruim 50% boven het langjarige gemiddelde. Dat is totaal onhoudbaar in een markt waar normale concurrentieverhoudingen heersen.
- Interventies van centrale banken en overheden zijn aan de orde van de dag en zijn bovendien zonder historisch vergelijk. In het meest recente voorbeeld resulteerde een interventie in de valutahandel vorige week tot extreme koersschommelingen van de Yen ( meer dan 5% op één dag).
Met zoveel record metingen kan men zonder meer concluderen dat de markten veel teveel naar één kant overhellen en dat een terugkeer naar historische gemiddelden voor de hand ligt. Daar komt bij dat de gevolgen van bijvoorbeeld de arabische revoluties, de rampen in Japan en de schuldencrisis in vele landen moeilijk in te schatten zijn. Vooral Japan heeft zorgvuldig geplande maatregelen moeten laten varen en ziet zich gedwongen tot grootschalige injecties in de markten ter vermijding van verdere paniekreacties. Dat komt de nogal precaire schuldenpositie van het land natuurlijk niet ten goede.
Men moet zich dan ook afvragen of het speculeren op verdere koerswinsten nog wel verstandig is. Sterker nog: wellicht is het tijd winsten veilig te stellen en vrijkomende gelden voorlopig in kortlopende staatsobligaties en obligaties van topbedrijven te beleggen.
Nog wat meer informatie en aanwijzingen over beleggen kunt u vinden op Tips Voor Vermogensbeheer.
haha geen fouten, goed stuk overigens!