Voor diegenen die denken dat een recessie slechts kommer kwel betekent, wijzen onderzoekingen uit dat juist in moeilijke tijden de beste ideeën ontstaan en dat die vaak leiden tot onverwachte groeimogelijkheden!

Terwijl de grote bedrijven, die onder de druk van de volgende kwartaalcijfers, tijdens recessies direct het mes zetten in "inefficiënte" onderdelen van het bedrijf, zoals de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten, zijn het juist de kleinere bedrijven die zorgen voor belangrijke vernieuwingen.

Innovatie heeft een slechte reputatie in neergaande economieën, maar slechte tijden zorgen er juist voor dat de geest beter gefocust is in de zoektocht naar mogelijkheden.

Gedurende de crisis van de jaren 70 ontstonden giganten als Apple en Microsoft. In de recessie van de jaren 90 wist het toendertijd nietige Palm een hele bedrijfstak weer nieuw leven in te blazen.

Een uitgebreid onderzoek van McKinsey (Learning to love recessions ) toont aan, dat ondernemingen, die gedurende een recessie hun uitgaven inzake marketing en innovatie opschroeven in vergelijking met hun naaste concurrenten, na de recessie een hoger rendement op investeringen hebben dan die concurrenten.

Natuurlijk ontstaat er veel extra tegenwind op het moment dat de economie begint te krimpen. Maar zoals Johan Cruyff al jaren verkondigt: "elk nadeel heb zijn voordeel". Hieronder volgt een lijst van nadelige implicaties van een recessie, met daarbij eventuele positieve gevolgen of mogelijkheden.

  • Banenverlies
    De nadelen van banenverlies zijn evident. Voor de ontslagene brengt de onzekerheid over de toekomst veel stress met zich mee. De financiële consequenties kunnen onder meer leiden tot betalingsachterstanden, onteigeningen, terugloop in consumptie en zelfs huwelijksproblemen. Degene die het ontslag verleent, verliest vaak een ervaren kracht waarin veel tijd en geld is geïnvesteerd.

    De keerzijde van de medaille is, dat bedrijven en instellingen, die in goede tijden de neiging hadden nogal op de zaken vooruit te lopen en een te forse wissel trokken op de toekomst, zich nu gedwongen zien tot afslanken. Dat kan zeer verfrissend werken en zet bovendien aan tot maatregelen die de efficiency verbeteren. Zo kan later weer "lean and mean" aan de volgende cyclus begonnen worden.

    Zo is de publieke sector in vele landen buitenproportioneel gegroeid en is daardoor een bedreiging gaan vormen voor de economische slagkracht. Een verschuiving van deze sector naar de private sector is op lange termijn zeker voordelig voor een land.

    Zo is in Nederland het aantal zelfstandige ondernemers sinds de jaren 80 ruim verdubbeld naar 1.100.000 en vertegenwoordigt het midden en kleinbedrijf met meer dan 3.500.000 arbeidsplaatsen ongeveer 60% van de marktsector.

    Zoals bekend vormt ontslag één van de belangrijkste motieven voor het starten van een eigen onderneming. Vele innovatieve nieuwe ondernemingen zouden niet zijn ontstaan zonder de eb en vloed beweging van de economie.

  • Derving van belastinginkomsten
    Een vermindering van de belastinginkomsten kan de uitvoering van belangrijke overheidstaken in gevaar brengen. Sinds WO II is een genereuze welvaartsstaat binnen Europa tot stand gekomen, waarvan de grenzen de laatste tijd maar al te vaak zijn opgezocht.

    Een crisis zet aan tot hernieuwde discussies over de noodzaak van bepaalde overheidsinspanningen. Een te grote rol voor de overheid gaat ten koste van de algehele productiviteit van een land.

    Ook dient de overheid de indruk te vermijden dat het een oplossing heeft voor alle problemen. Vadertje staat zou zo verlammend kunnen werken op private initiatieven.

  • Vraaguitval
    De gemiddelde econoom wordt in de regel bijzonder nerveus wanneer de consumptie terugloopt en daarmee de economische groei onder druk komt. Van de overheid wordt dan verwacht in de ontstane bres te springen en de vraag weer te stimuleren.

    Het is echter belangrijk onderscheid te maken tussen gezonde groei en groei gebaseerd op buitensporige kredietverlening. In dat laatste geval lijkt het niet de taak van de overheid nog eens extra schulden toe te voegen aan een reeds scheef gegroeide situatie.

    Meestal leidt vraaguitval ook tot verschuivingen in het consumentengedrag en daar kunnen ondernemers op inspringen. Denk daarbij aan vele nieuwe discounters, e-commerce met lagere transactiekosten, nieuwe horecaformules, carpooling, vakantie in eigen land, minder verhuizingen betekent vaak meer klussen ect..

  • Oprekken van studieduur

    In Spanje heeft de slechte arbeidsmarkt (45% werkloosheid onder jongeren) geleid tot een sterk verhoogde toeloop op onderwijsinstellingen. (Bij en om)Scholing als voorlopig alternatief voor werk.
    Hierop heeft ook de private sector, vaak zeer creatief, ingespeeld met vele initiatieven om aan deze sterke vraag te voldoen.

  • Toename van misdaad en slecht betaalgedrag

    Hoe triest ook, er zijn ondernemingen die goed garen spinnen bij deze tendens. In de VS bijvoorbeeld is het gevangeniswezen geprivatiseerd. Juridische dienstverlening en verzekeringsbedrijven zijn andere sectoren met verhoogde activiteit in tijden van economische neergang.

  • Druk op eigen woningbezit

    In Spanje is het eigen woningbezit door de hoge werkloosheid sterk aan het teruglopen, maar daar komt deels een flinke verhuurmarkt voor terug. Ook worden initiatieven ontwikkeld om de uit zijn krachten gegroeide winkelstand in te krimpen middels omzetting naar woningen. Daarnaast worden in lege winkels zelfs omscholingscursussen gegeven.

    Nederland kampt overigens ook met een overschot aan verkoopruimte. De totale winkelmarkt bedraagt 28 miljoen m2, waarvan meer dan 10% leegstaat. Vooral in binnensteden, waar grote behoefte bestaat aan woonruimte, zou het ombouwen van winkels uitkomst kunnen bieden. Dit geldt grosso modo ook voor de kantorenmarkt.

    • Er is geen reden tot wanhoop!
    Begrijpelijkerwijs, gezien de hoge werkloosheid, bestaat er in Spanje vooral onder de jongeren het gevoel dat de situatie uitzichtloos is. Vergeten wordt kennelijk dat het land tijdens de economische boom ook een moderne infrastructuur heeft opgebouwd en dat vele Spaanse bedrijven waardevolle buitenlandse markten hebben aangeboord.

    Recessie is echter geen abnormaal economisch fenomeen, maar een integraal en onvermijdelijk onderdeel van de economische cyclus. De Spaanse economie heeft maximaal kunnen profiteren van een bloeiende toeristenindustrie en een explosief geëxpandeerde vastgoed sector. Een en ander ondersteund door subsidies van de EEG en soepele kredieten.
    In deze goede tijden is onvoldoende gereserveerd om de onvermijdelijke krimp op te vangen, waardoor een recessie de zaken weer recht moet trekken.

    Om weer uit het dal te komen zal men zich nu meer moeten richten op toekomstige groeisectoren, zoals de gezondheidszorg, milieu en het vertrouwde toerisme. Daarbij kan ingespeeld worden op de om zich heen grijpende vergrijzing. Spanje blijft in Europa kandidaat nummer 1 voor een rol die vergelijkbaar is met die van Florida voor de VS.

    Tevens speelt de globalisering een steeds grotere rol en vooral Spanje kan, door de gemeenschappelijke (taal)cultuur, de al sterke positie in Latijns Amerika en grote delen van de VS verder uitbouwen. Hierbij is het internet natuurlijk bijzonder behulpzaam.

    Het verdient wellicht aanbeveling om onder meer Tips Voor Startende Ondernemers I en Tips Voor Startende Ondernemers II in het Spaans te vertalen!

 
Categorie Financieel Advies