In de zoveelste poging de markten gerust te stellen is de stresstest van vorig jaar mei nog eens dunnetjes overgedaan. Gezien de kritiek op de eerste test, die niet streng genoeg geweest zou zijn, zou nu het potlood extra scherp geslepen worden.

Afgelopen vrijdag werd dan ook gemeld dat 8 van de 90 geteste banken gezakt waren voor de test en gezamenlijk ten minste €2,5 miljard nodig hadden voor herkapitalisatie.

Dat klinkt toch wel serieus, ware het niet dat in het weekend de Amerikaanse bank JP Morgan Chase een eigen test deed op basis van dezelfde gegevens en met een dramatisch slechtere uitslag voor de dag kwam.

Volgens deze bank zijn 20 van de 90 banken niet geslaagd voor de test en is meer dan € 80 miljard nodig voor herkapitalisatie.

Hoe kan het zijn dat JP Morgan met een zo'n sterk afwijkende uitslag komt?

  • De eerste reden is, dat JP Morgan ervan uitgaat dat Griekenland een deel van zijn schulden niet kan terugbetalen, hetgeen aansluit bij de opvattingen van de financiële markten die de kans op faillissement op 90% inschatten.(op dit moment bedraagt de rente op 2-jarige Griekse staatsleningen 40%!!)
  • De tweede oorzaak is de omvang van de buffer van de banken. De ECB vindt 5% buffer voldoende om klappen op te vangen, terwijl JP Morgan uitgaat van 7% buffer.

Beiden gaan echter wel uit van de nogal rooskleurige economische groeivoorspellingen van de ECB. Zoals het verleden reeds vele malen heeft aangetoond, lopen die voorspellingen vaak behoorlijk achter de feiten aan.

Zo blijkt uit de laatste gegevens over de situatie in de PIIGS-landen, dat de zeer hoge werkloosheid het herstel blijft bemoeilijken en dat de besparingsmaatregelen de groei sterker afremmen dan verwacht.

Zo is bijvoorbeeld het betalingsgedrag in Spanje weer op het oude dieptepunt van 1994 aangekomen. Dat is bijzonder zorgelijk als men het onderstaande overzicht erbij betrekt.

wie hebben geld geleend aan de private sector van de PIIGS-landen

In dit overzicht uit de Wall Street Journal, dat als bijproduct van de stresstest naar voren kwam, staat in hoeverre de banken uit de genoemde landen blootstaan aan de kredieten uit de private sector van de PIIGS-landen.

Zoals men kan zien, is Frankrijk als niet PIIGS-land, koploper en dat verklaart dus de ijver van de premier van Frankrijk, Sarkozy, geholpen door zijn oude strijdmakker bij het IMF, Lagarde, om de boel kost wat kost overeind te houden.

Een faillissement van één of meer van de zwakke landen kan, naast een forse afschrijving op staatsschulden, dus nog een extra verrassing in petto hebben.

Iemand anders die zich volledig bewust is van de nare consequenties van een dergelijk scenario, is ECB president Trichet. Bijna elk compromis dat gesloten wordt om Griekenland te behoeden voor faillissement, waarin de woorden "afschrijving op schulden" voorkomt, zal onweerlegbaar aantonen dat de keizer geen kleren heeft.

De balans van de ECB laat namelijk zien dat haar kapitaal ter grootte van € 82 miljard, 23 maal geleveraged is, aangezien tegenover dat kapitaal € 1,9 triljard aan "bezittingen" staan. Een waardedaling van die bezittingen met slechts 4,3% vaagt al het kapitaal van de bank weg.

Daarmee is de ECB dan simpelweg insolvent en zal bij alle 17 Eurolanden moeten aankloppen om het kapitaal opnieuw aan te zuiveren. Een aantal van hen zullen dan noodgedwongen voor de eer moeten bedanken, waardoor de lasten over de nog sterke schouders verdeeld zullen worden.

De reden waarom de "bezittingen" tussen aanhalingstekens staan, heeft te maken met de kwaliteit van die bezittingen. Onder die "bezittingen" bevinden zich bijvoorbeeld Portugese staatsobligaties die in 1943 zijn uitgegeven en pas in 9999 afgelost hoeven te worden.( over 8000 jaar dus!)
Een ander bizar voorbeeld zijn obligaties, die op 26 april 2011 zijn uitgegeven door de Allied Irish Bank ter waarde van € 2,87 miljard, die vervolgens door diezelfde bank als onderpand zijn gebruikt om cash los te weken van de ECB.

De lijst van onverhandelbare "bezittingen" beslaat bijna de helft van de €1,9 triljard. De woede van bankpresident Trichet is dan ook goed verklaarbaar. De besluiteloze politieke leiders hebben hem de kastanjes uit het vuur laten halen en laten hem nu waarschijnlijk in de kou staan.

Er zijn rekensommen in omloop, die laten zien dat landen als Nederland en Duitsland, hun staatsschulden tot boven de 100% van het BNP moeten laten oplopen om daadwerkelijk de zwakke landen van faillissement af te houden.

Het behoeft geen betoog, dat steun hiervoor van de gemiddelde kiezer niet te verwachten is. De weg naar formele fiscale eenwording is daardoor afgesloten. Wat overblijft is een eenwording via de achterdeur middels het uitgeven van Europese obligaties door de ECB met impliciete dekking door alle lidstaten.

Dergelijk kiezersbedrog zou dan het zoveelste bewijs zijn van de zwakke kanten van onze "democratie". Besluiten genomen over de hoofden van de kiezers, die natuurlijk in het algemeen belang zijn.

Dat daarmee onvoorzichtige banken de dans weer ontspringen en de zwarte piet doorschuiven naar de gemiddelde belastingbetaler, moet dan maar op de koop toe genomen worden. Een steekhoudend en bewezen argument voor het rücksichtlose beschermen van de bankensector moet nog uitgevonden worden.

Die opgedrongen solidariteit zal dan weliswaar waarschijnlijk onmiddellijke chaos vermijden, maar zal zeker ook de kiem vormen voor het toekomstige uiteenvallen van de EU. De structurele verschillen tussen noord en zuid zijn dan namelijk onopgelost gebleven.

 
Categorie Financieel Advies