"Business as usual"?
Met al de commotie rond de schuldencrisis in Europa, de recente volatiliteit op de financiële markten en de stagnerende economieën in Zuid-Europa en Ierland, voelt het "business as usual" in Nederland wat vreemd aan.

In het kielzog van een vooralsnog bloeiende Duitse economie is er in Nederland niet al teveel reden tot klagen.

Het is waar dat de huizenmarkt slap is en dat de prijzen onder druk staan, maar een correctie op die in de laatste jaren uitbundig gestegen prijzen is niet meer dan normaal.

De werkloosheid behoort tot de laagste in Europa, de economie groeit en de staatsbegroting is redelijk op orde.

Nederland is geen eiland!
Helaas is Nederland niet immuun voor wat er bij onze buren gebeurt. De crisis lijkt zich steeds verder uit te breiden, nu niet alleen de kredietwaardigheid van de PIIGS-landen ter discussie staat, maar zelfs die van Frankrijk.

Gevolg hiervan is dat deze landen allen gedwongen worden de geplande bezuinigingsmaatregelen versneld uit te voeren en zelfs uit te breiden. Bovendien worden belastingen in veel gevallen behoorlijk opgehoogd.

Economische groei staat onder druk
Beide maatregelen zijn natuurlijk niet goed voor de economische groei en vinden plaats in een periode waarin die groei toch al onder druk staat vanwege hoge grondstoffenprijzen en toenemende concurrentie door de globalisering.
Gooi in deze mix ook nog eens de uit de hand lopende kosten van de welvaartsstaat en de vergrijzing, en de toekomst is plotseling onzeker.

Vliegen in de soep
Zelfs als de huidige crisis met veel kunst en vliegwerk bezworen wordt, zijn er toch een aantal consequenties aan te wijzen waar de ondernemer rekening mee moet houden:

  • afzwakkende economische groei of zelfs een recessie zet natuurlijk omzet en marges onder druk
  • kredietverlening wordt schaarser en duurder, terwijl ook de rente op bestaande kredieten bij verlenging omhoog zal gaan door verhoogde risico's en overheden die door hun enorme financieringsbehoefte de private kredietmarkt beconcurreren
  • inzakkende financiële markten tasten de dekkingsgraad van pensioenfondsen aan, waardoor premies omhoog zullen gaan en/of uitkeringen omlaag
  • belastingen zullen eerder omhoog dan omlaag gaan
  • tenzij de ECB de FED gaat navolgen door geld te drukken, zal de wereldwijde kredietafname (of schuldvernietiging) deflatie in de hand werken en dat is slecht nieuws voor ondernemingen die zwaar gefinancierd zijn en die erop gerekend hadden dat inflatie hun schulden zou uithollen
  • gedwongen ontslagen in het bedrijfsleven en bij de overheid zijn niet uit te sluiten
  • vooral Amerika heeft er alles aan gedaan de koers van de $ naar beneden te krijgen om zo de export te stimuleren en dat heeft inmiddels reacties opgeroepen van andere landen, waardoor de volatiliteit van wisselkoersen scherp toeneemt

Stagnerende groei wordt voorlopig norm
Het lijkt voor de hand te liggen, dat in het gunstigste geval de ondernemer de komende jaren rekening zal moeten houden met een zeer trage economische groei. Extra stimuleringsmaatregelen van de kant van de overheid zitten er voorlopig niet in. Zolang er geen gaarkeukens geopend hoeven te worden, houden politici hun bezuinigingshoed op.

In het ergste geval
In het minder waarschijnlijke scenario, waarbij door de solvabele landen geen solidariteit kan worden opgebracht voor hun minder fortuinlijke Europese broeders, volgt misschien wel een opsplitsing, waarbij de G€URO ontstaat voor onder meer Duitsland, Nederland, Finland en Oostenrijk en de andere landen terugvallen op hun oude munt.

Het is misschien wel iets te deprimerend om uitgebreid in te gaan op de gevolgen van een dergelijk uiteenvallen van de EU. In ieder geval zou de nieuwe G€URO onmiddellijk sterk in waarde stijgen en daarmee onze exportpositie schaden, terwijl de gevolgen voor banken en andere financiële instellingen zich makkelijk laten raden.

Ongetwijfeld zullen de negatieve consequenties voor de ondernemingen in zo'n geval nog beduidend forser uitvallen.

Is iedereen wel goed voorbereid?
Het zou interessant zijn inzicht te krijgen in hoeverre ondernemers zich bewust zijn van de negatieve gevolgen van de eurocrisis voor hun bedrijf en wat voor maatregelen er getroffen worden om het effect ervan te verzachten.

Men kan zich ook voorstellen, dat ondernemers met een dergelijke onzekere toekomst in het verschiet, ook investeringsbeslissingen voorlopig voor zich uitschuiven.

Wellicht kunnen lezers in hun commentaar op dit artikel een stukje van de sluier oplichten en inzicht geven in wat er op het moment leeft onder de Nederlandse ondernemers.

 
Categorie Organisatie Advies