Bedrijfsoverdracht in crisistijd

Veel ondernemers worden momenteel geconfronteerd met het dilemma ten aanzien van het onderwerp bedrijfsoverdracht. Nu verkopen en wellicht met minder genoegen nemen dan in een situatie van hoogconjunctuur óf  de komende 5 jaar doorgaan en hopen op betere tijden? Dat de laatste optie nogal wat risico’s met zich meebrengen lijkt logisch: de komende jaren blijven investeren en innoveren in een markt met toenemende concurrentie lijkt voor de ondernemer die zijn pensioen veilig wil stellen enigszins risicovol. De keuze om de beoogde overdracht niet langer uit te stellen vraagt realiteitszin van dezelfde ondernemer, en dat is juist lastig bij een voorgenomen verkoop.

Juiste motieven en verwachtingsmanagement
Een bedrijfsoverdracht is veelal een eenmalig proces voor een ondernemer dat voor de meeste mensen wordt gezien als de “kroon op het werk” dan wel een succesvolle afronding van een fase in zijn of haar leven. Na een overdracht is er tijd en zijn er middelen om te besteden aan andere zaken dan het bedrijf. Bij een overdracht is het daarom van belang vooraf te weten wat men kan verwachten zodat men niet gedurende of pas op het laatst in het proces krijgt te maken met onverwachte zaken die per definitie als ongewenst worden beschouwd. Omgekeerd geldt dit ook voor de ondernemer in kwestie: weet waar u aan begint, waarom u dit doet en doe het vol overtuiging.

Realiteitszin
Crisis of geen crisis, voor alle partijen is het van belang realistisch te blijven. Wilde verhalen over verkoop van bedrijven in het verleden door partijen in het netwerk van een ondernemer zijn niet altijd een juiste afspiegeling van de werkelijkheid. Het wordt wel eens mooier gebracht dan wel worden de resultaten overdreven. Bij verkoop van een bedrijf kan de ondernemer enkel en alleen uitgaan van hetgeen hij of zij over wil dragen: een specifieke onderneming in een bepaalde markt in een bepaalde regio. Vuistregels zoals bijvoorbeeld de koers-winstverhouding van een beursgenoteerd bedrijf in een bepaalde branche is niet maatgevend voor de waarde van een MKB-bedrijf in diezelfde markt.

Overdracht in 2013
Eigenlijk is er de afgelopen jaren niet zoveel veranderd voor een koper en verkoper van een onderneming. De waarde en prijs van een onderneming hangen nog steeds af van dezelfde factoren, het kan evenwel zijn dat de hoogte van deze factoren gedaald zijn als gevolg van de crisis. Ook banken hebben hun visie en wijze van beoordeling niet materieel veranderd, wel hanteren zij een scherper beleid ten aanzien van de normen die volgen uit hun analyses. Waar eerder bij randgevallen nog wel eens een positief advies werd afgegeven komt nu veel eerder een “nee”. Voor bedrijven met een gezonde basis, positieve vooruitzichten of aanwijsbare verbeterpunten is nog altijd een overnamefinanciering mogelijk. In het geval dat de onderneming op een aantal onderdelen beter kan presteren dan nu het geval is kan de verkoper er van uitgaan dat hij of zij de koper voor een deel zal financieren. Hiermee wordt een evenredige verdeling van het risico gerealiseerd waarbij zowel de koper als de verkoper hun doelstellingen kunnen realiseren.

Een goede voorbereiding is het halve werk
Naast het eerder genoemde verwachtingsmanagement is het belangrijk aandacht te schenken aan een goede voorbereiding. Hierbij gaat het over het inzichtelijk maken van datgene dat in juridische zin (overzicht verplichtingen en looptijden) en financiële zin (transparantie van resultaten en opgeschoonde balans) wordt overdragen. Door te weten wat zowel de verkoper kan verwachten als waarmee de koper te maken krijgt kan een efficiënte overdracht in gang worden gezet.