Fraudepreventie bij bedrijfsoverdracht: Drie gouden tips
Met de nodige regelmaat zie ik onderzoeken en rechtszaken voorbij komen die samenhangen met de overdracht van bedrijven. Tijdens de wittebroodsweken van de overname is alles koek een ei, maar zodra de dagelijkse werkelijkheid het weer overneemt, gaat het vaak mis. Een belangrijke oorzaak daarvan is het feit dat er onvoldoende aandacht aan fraudepreventie wordt besteed.
Loyaliteit medewerkers
Sommige probleemgebieden steken steeds weer de kop op. Zo zijn bijvoorbeeld de waardering van de activa (en de passiva) altijd wel goed in kaart gebracht. Maar sommige zeken staan niet op de balans, zoals de loyaliteit van personeel en externe partijen. En dit terwijl hierin het verschil tussen succes en mislukking kan zitten. Blijven de medewerkers wel in dienst na de overname? En de medewerkers die in dienst blijven, hebben die hun primaire loyaliteit nog wel bij het voortgezette bedrijf en de nieuwe eigenaar? Kunt u blijven rekenen op klanten die sinds jaar en dag voor een belangrijk stuk omzet zorgen? Er zijn legio voorbeelden van groepjes medewerkers die na een overname bij het nieuwe bedrijf van de vertrekkende DGA of bij de concurrent aan de slag gaan, en een daarbij (een stuk van) de business meenemen.
Waarde bedrijfsinformatie
Het tweede punt dat vaak onderschat wordt, is de waarde van bedrijfsinformatie. Dat kan bijvoorbeeld klanteninformatie zijn, maar ook commerciële leads die nog niet als offerte in de boeken staan, maar al wel in de lucht hingen ten tijde van de overname. Of strategische informatie over de productie of inkoop. Hebt u een compleet beeld van alle kritische bedrijfsinformatie? Zorg dat u dit goed in kaart heeft en uw maatregelen neemt om deze informatie te beveiligen.
Nieuwe activiteiten vertrekkende DGA
En dan de vertrekkende DGA. Wat gaat deze na de verkoop doen? Dikwijls blijft hij of zij in het kader van een earn-out regeling nog enige tijd verbonden aan de organisatie. De belangen van de nieuwe en oude eigenaar lopen zelden volledig parallel. Hebt u goed nagedacht over de risico’s die dit voor de bedrijfsvoering met zich meebrengt? Er zijn talloze gevallen bekend waarbij de ex-DGA gewoon weer voor zichzelf aan de slag gaat (direct of via tussenpersonen of een stroman) en de earn-out periode gebruikt om de nodige omzet naar zijn nieuwe onderneming te dirigeren.
Hieronder staan enkele aandachtspunten op een rijtje:
- Zorg dat u de loyaliteiten van alle betrokken partijen kent. Focus intern op persoonlijke assistenten, in het bedrijf werkzame familieleden of vertrouwelingen van de voormalige directie. Maar vergeet ook niet om extern te kijken, naar klanten, partners en leveranciers.
- Probeer grip te krijgen op de kritische bedrijfsinformatie (klanten, commercieel, operationeel). Zorg dat u weet waar deze informatie is opgeslagen, wie er allemaal bij kan en hoe het beveiligd is tegen ‘diefstal’.
- Houd u op de hoogte van de activiteiten van de vertrekkende eigenaar. Bespreek wat de zakelijke plannen van de vertrekkende DGA zijn, en meld dat dit de komende periode gemonitord gaat worden. Indien de voormalige eigenaar (bijvoorbeeld gedurende een bepaalde tijd in het kader van een earn-out regeling) bij de onderneming betrokken blijft, maak hier dan een risico-inschatting van, en neem afdoende maatregelen om deze risico’s te ondervangen.
Door bovenstaande onderwerpen bij (de voorbereiding van) de overdracht de nodige aandacht te geven, worden de risico’s op onregelmatigheden aanzienlijk ingeperkt, en daarmee de kans dat een overname uitloopt op een teleurstelling en zakelijk fiasco. De bottom line: fraudepreventie loont!
Na mijn studie bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit (afgestudeerd Kosten en Winstbepalingsvraagstukken) ben ik vanuit mijn interesse voor fraudebestrijding bij een groot onderzoeksbureau terechtgekomen, waar ik een groot aantal fraudeonderzoeken heb uitgevoerd.
Als verdieping op mijn vakgebied ben ik al vrij snel daarnaast gestart met de tweejarige postdoctorale opleiding Forensic Auditing, eveneens aan de Erasmus Universiteit.
Daarnaast ben ik gecertificeerd op het gebied van informatiebeveiliging (CISSP en SCF) en internal auditing (CIA). Ik heb als manager van de afdelingen forensic services en risk management bij een aantal gerenommeerde onderzoeksbureaus ruime ervaring opgedaan met fraudebestrijding.
Sinds 2011 ben ik als zelfstandige actief met het uitvoeren van, en leidinggeven aan onderzoeken naar fraude, corruptie en overige integriteitschendingen in de private en publieke sector. Ik heb een passie voor fraudeonderzoek en het managen en begeleiden van de crisissituatie die dit in organisaties vaak met zich meebrengt. Ik streef bij mijn werkzaamheden altijd naar doelgerichte daadkracht, gecombineerd met zorgvuldigheid die noodzakelijk is om recht te doen aan de belangen van alle betrokkenen.
