Angst voor het onbekende weerhoudt veel MKB-ondernemers van innovatie. Veelal grijpen ze terug op eerdere negatieve ervaringen en beginnen dan niet aan een verandering van hun strategie. Eigentijdse ideeën over bijvoorbeeld Social CRM, e-commerce of online management staan niet op de woordenlijst. Da's jammer, want terugkijken op vroeger past niet meer in een economie die compleet is veranderd en bol staat van de nieuwe kansen.

'Hou eens op met die ervaringen uit het verleden!', betoogde topondernemer Annemarie van Gaal onlangs tijdens het eerste MKB Ondernemerscongres in Utrecht. 'Durf in het onbekende te stappen en zeg niet steeds: dat werkt toch niet. De economie is veranderd, de markt is veranderd, de wereld is veranderd. Dus ervaringen tellen niet meer'.

Ware woorden van Van Gaal aan congresgangers die vertwijfeld naar hun zakelijke toekomst kijken. Vooral seniore ondernemers lopen met een grote boog om het begrip 'innovatie' heen. Ze zien de veranderingen op zich afkomen en hebben geen antwoord op de vraag hoe hun business moet meebewegen, al dan niet met hulp van nieuwe kanalen en CRM-strategieën. Ze zetten zich schrap, tot aan de knieën diep in de oude, taaie klei. En klagen vervolgens over jonge, slimme concurrenten die hun marktaandeel opslokken.

Het sleutelwoord is angst. Zoals Neil van der Veer, ceo van het vooraanstaande Newcom Research onlangs tegen me zei: 'Ik was eens in een open jeep op safari in Zuid-Afrika. Plotseling stonden we oog in oog met een enorme leeuw, op slechts anderhalve meter afstand. Alleen al door de blik van die leeuw flitste mijn leven aan me voorbij. Toch droop hij af. De gids legde me uit dat de leeuw ook bang was, omdat hij het geheel niet kon overzien: een groot, onbekend ding met daarin onbekende gestalten. Daar wist hij geen raad mee. Zo gaat het ook meestal in het bedrijfsleven. Bestuurders, ondernemers en managers worden vaak bang gemaakt. Nergens voor nodig. Als je focust op middelen in plaats van op de bovenliggende doelen raak je in een angstparadox. Je krijgt dan teveel mogelijkheden op je af waarvan je het fijne niet van weet en waardoor je er automatisch bang van wordt. Je krijgt de verkeerde respons: twijfel, verlamming of weg rennen. Maar als we de middelen blijven zien als middelen, biedt het vaak inspiratie. Dat doen we nog niet, maar dat kunnen we wel,' aldus Van der Veer.

MKB-ondernemers zijn dus teveel op hun hoede als het gaat om vernieuwing van hun businessmodellen. Dat leidt tot verstarring en, erger nog: apathie. Ze zien de online-wereld versnellen en nieuwe bedrijven ontstaan, maar blijven desondanks achterom kijken naar hun ervaringen uit het verleden. Toen alles nog gewoon en vertrouwd was.

Op het MKB Ondernemerscongres sprak ook Edwin de Ron namens Rabo over MyOrder, de smartphone-app die mobiel bestellen en betalen mogelijk maakt. MyOrder is nog pril en experimenteel, maar het wérkt en levert omzet op. De reacties uit zijn gehoor van MKB'ers verbijsterden me: 'U denkt toch niet dat ik mijn privacy te grabbel gooi?', en: 'Ik geloof nooit dat dit door de markt wordt opgepakt, dus ga maar aan mijn deur voorbij'. Opnieuw: angst voor het onbekende, analoog aan de leeuw en de jeep.

Drie gedachten ter overweging:
 
 

Durf open te staan
Omarm nieuwe ontwikkelingen en ideeën in en buiten uw markt. Lees blogs en vakbladen, onderzoek en profiteer van kansen die u nog niet eerder had opgemerkt. Denk niet: dat heb ik vroeger al eens geprobeerd maar werkte niet. De nieuwe economie, met digitalisering als kernbegrip, is nog zó vers dat zich elke dag nieuwe mogelijkheden voordoen.

Durf te falen
Van de tien ideeën sterven er misschien negen in schoonheid. Nou en? U heeft dan in elk geval één plan dat wel in de markt kan aanslaan en dat u kunt laten groeien. Veel MKB-ondernemers zijn nog te huiverig om innoverend te denken en - met geduld - dat ene idee uit te werken tot een succes.

Durf te leren
Uw klanten zijn uw beste adviseurs. Luister, kijk, praat en ontdek hoe zij de markt en uw producten zien. Probeer op kleine schaal eens een vernieuwend idee uit en volg nauwgezet de reacties. Grote kans dat u, bijna spelenderwijs, op nieuwe gedachten komt om een plan aan te scherpen. En vergeet niet: u bent zelf ook klant bij uw collega-ondernemers - hun aanpak kan u op briljante ideeën brengen!