Waarom zou je een risico inventarisatie (ri&e) nodig hebben?

Artikel 5 Arbowet: 1.Bij het voeren van het arbeidsomstandighedenbeleid legt de werkgever in een inventarisatie en evaluatie schriftelijk vast welke risico’s de arbeid voor de werknemers met zich brengt. Deze risico inventarisatie en -evaluatie bevat tevens een beschrijving van de gevaren en de risicobeperkende maatregelen en de risico’s voor bijzondere categorieën van werknemers.

---

Het niet hebben van een risico inventarisatie en -evaluatie (ri&e) kan worden beboet met € 3000,- De ISZW (voorheen Arbeidsinspectie) is de controlerende instelling. Een organisatie kan het risico nemen om geen ri&e te hebben. De kans op controle is niet zo groot, eens in de 10 jaar? Maar gebeurt er een ongeluk waar letsel bij is opgetreden, dan doet de ISZW altijd een onderzoek. De eerste vraag die de organisatie gesteld wordt: ‘waar is uw ri&e?’ Verschillende letsels en oorzaken worden fors beboet indien niet aantoonbaar gemaakt is dat de organisatie een arbobeleid voert en maatregelen heeft getroffen om ongevallen te voorkomen. Om de juiste maatregelen in beeld te brengen is de ri&e juist een noodzakelijk instrument. Naast de boete van het niet hebben van een ri&e kan het boetebedrag fors oplopen tot enkele tienduizenden euro’s. Dwang van overheidswege kan een  motivatie zijn. Een organisatie kan echter ook een intrinsieke motivatie hebben. Bijvoorbeeld het willen zorgen voor een veilige- en gezonde werkomgeving. Dat is trouwens een plicht!

---

Artikel 3 Arbowet: 1.De werkgever zorgt voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers inzake alle met de arbeid verbonden aspecten en voert daartoe een beleid dat is gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden`…………

Zie: site ISZW 

Wat kan een ri&e boven tafel brengen?

In bedrijven en organisaties kunnen situaties aanwezig zijn die op korte of lange termijn tot ongevallen kunnen leiden of de gezondheid kunnen aantasten. Ook werkwijze en werkmethodieken kunnen ‘verborgen’ gevaren in zich meedragen. De risico’s en gevaren in een organisatie kunnen vele vormen aannemen zoals:

• Verwondingen a.g.v. werken met machines of gereedschappen die niet veilig zijn;
• Klachten aan handen, armen, nek en schouders a.g.v. repeterende bewegingen;
• Verbranding a.g.v. werken met gevaarlijke en/of brandbare stoffen;
• Geluidsoverlast waardoor gehoorbeschadiging kan optreden;
• Trillingen die op termijn allerlei gezondheidsklachten kunnen veroorzaken;
• Klachten aan het ademhalingsapparaat door het werken met gevaarlijke stoffen;

Naast deze vormen van klachten is er nog een grote bron van klachten die minder te duiden is, namelijk de psychische klachten waar de bron in de arbeidsomstandigheden besloten ligt. De bekendste zijn burn-out of overspannenheid. De oorzaken kunnen velerlei zijn:

• Te hoge werkdruk;
• Pestgedrag of ‘niet opgenomen zijn’ in de groep;
• Veel (over)uren maken;
• Geen duidelijke taak- functieomschrijving;
• Geen goede aansturing in de organisatie.

Vaak ontstaan er gezondheidsklachten die niet lijken op psychische klachten maar waar de basis ligt in het niet goed in het vel zitten van de medewerker.

Zie: arboportaal: psychosociale arbeidsbelasting

Waar toetst een ri&e de organisatie op?

De volgende zaken komen o.a. aan de orde:

• arbeidsomstandighedenbeleid, is deze aanwezig en voldoet deze aan wet- en regelgeving?
• hoe is het verzuimbeleid opgezet?
• hoe zijn  de taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en toezicht geregeld?
• Wordt er regelmatig gebruik gemaakt van externe deskundigen?
• Is er een bedrijfshulpverlening?
• Hoe gaat men om met opslag en verwerking gevaarlijke stoffen?
• Hoe is het gesteld met de machineveiligheid?
• Hoe zijn de werkruimten en werkplekken ingedeeld?
• Hoe staat het met de fysieke belasting van de werknemers?
• Wat voor rol spelen fysische factoren zoals geluid, trillingen e.d. op de werkplek?
• Worden de juiste arbeidsmiddelen gebruikt en zijn deze gekeurd?
• Worden er persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt?
• Hoe is de omgang onderling? Pestgedrag, agressie, (seksuele) intimidatie?

Evaluatie

Indien wij nu de risico’s, onveilige situaties  en – handelingen nu in beeld hebben, dan moeten daar maatregelen voor getroffen worden. De aangetroffen risico’s en onveilige situaties en –handelingen worden naar hun ernst geclassificeerd van 1 tot 5, waarbij 1 het meest veilig is en 5 zeer onveilig. Vanaf klasse 3 is het nodig maatregelen te formuleren en in een plan van aanpak te benoemen en een tijdspad wanneer deze maatregelen uitgevoerd kunnen worden. Klasse 4 is ernstig: maatregelen moeten op kort termijn worden getroffen  (bijv. in een week),  Klasse 5 betekent echter : onmiddellijk stoppen.  Wettelijke eisen zoals een arbobeleid vallen ook onder klasse 3. De directie en de veiligheidsadviseur stellen in een plan van aanpak vast wanneer de maatregelen uitgevoerd kunnen worden.

Wat levert het op?

Indien er een goed gevolg wordt gegeven aan de bevindingen van de ri&e, kan dat voor de organisatie het volgende opleveren:

1. Compliance aan wet- en regelgeving, voorkomen van boetes;
2. Veilige en gezonde werkomgeving wat leidt tot:
   1. geen – of minder ongevallen;
   2. lager ziekteverzuim;
3. beter gemotiveerde medewerkers, wat leidt tot een hogere arbeidsproductiviteit.

Kosten/baten

De kosten van het laten uitvoeren van een ri&e hangt van af van de grootte en de complexiteit van de organisatie. De prijs van een ri&e varieert tussen ca. € 1.300,- tot enkele duizenden euro’s . Daarnaast moeten er de nodige maatregelen worden getroffen die ook kosten met zich meebrengen. De opbrengsten zijn niet direct in beeld en niet direct meetbaar. Maar het is overduidelijk  dat een hoog ziekteverzuim of een ongeval vele malen meer kosten dan de kosten van een ri&e en de te treffen maatregelen. Beschouw het als een verzekeringspremie.