Waar hebben we het eigenlijk over?

Dagelijks komen we met voorraden in aanraking. Vaak spreken we voor het gemak over “de voorraad”. Alleen deze voorraad bestaat niet. Voorraad wordt vaak beschouwd als een kostenpost waar je niet graag veel geld aan uitgeeft, maar in wezen zijn voorraden het bloed van de logistieke keten. Door het hebben van voorraden en daar op een goede manier mee om te gaan blijft je productieproces draaien en ontstaat er geen gebrek bij de diverse stappen. Het is tegenwoordig erg in om te werken volgens het “Just in Time” principe. Wat deze term suggereert zal niet in alle gevallen uit te voeren zijn. Het is gewoon onmogelijk om al je goederen pas te ontvangen als je het direct nodig zal hebben. Je leverancier is vaak niet je ene buurman en je klant niet vaak je andere buurman. Daardoor zal je altijd producten op voorraad moeten hebben.

De voorraden die je aanhoudt hebben minimaal drie belangrijke functies, zoals het overbruggen van: hoeveelheid, afstand en tijd. Je hebt immers altijd een zekere mate van disbalans tussen inkoop, productie, verkoop en consumptie. “Nee” verkopen is in de meeste gevallen geen optie, dus heb je altijd voorraad in huis, Het streven is echter om voldoende op voorraad te hebben zonder overmaat. Ieder proces in de keten stelt bijzondere eisen aan de voorraad, daarom zijn er meerdere soorten voorraad en kan je niet spreken van “de voorraad”.

 

Over wat voor voorraden hebben we dan?

Om de complexiteit van het voorraadbeheer eenvoudiger te maken zijn er vier verschillende soorten voorraad.
Deze voorraadsoorten zijn:

  • Grondstof. Dit kunnen delfstoffen of landbouwproducten zijn.
  • Halffabrikaten en onderdelen. Dit zijn de bewerkte grondstoffen en/of gemaakte eindproducten die een onderdeel zijn voor een volgend product.
  • Onder handen werk. Dit zijn de producten die in bewerking zijn.
  • Eindproducten. Deze producten zijn klaar voor de verkoop.

 

Buiten dat ieder voorraadartikel tot een bepaalde soort behoort, heeft ook ieder voorraadartikel een eigen functie.
Deze voorraadfuncties zijn:

  • Seizoenvoorraad. Niet alle producten worden geproduceerd op het moment van gebruik en consumptie, zoals bij veel voedingsmiddelen.
  • Seriegrootte-voorraad. Dit is de voorraad die geproduceerd wordt, maar nog niet direct nodig is. Om te voorkomen dat met grote regelmaat een machine moet worden omgebouwd, wordt er een bepaalde hoeveelheid geproduceerd om de vraag van de komende dagen/weken af te dekken.
  • Onder handen werk. Dit is het product dat op de werkvloer aanwezig is om stagnatie van een productieproces te voorkomen.
  • Veiligheidsvoorraad. Om te voorkomen dat er plotseling een tekort ontstaat, wordt er iets meer in voorraad gehouden dan voorzien is.
  • Incourante voorraad. Dit zijn de artikelen die niet verkocht zijn of ook niet meer te verkopen zijn.

Naast deze vijf voorraadfuncties zijn er nog een aantal te noemen, die je echter minder vaak in je bedrijf zult tegenkomen. Deze voorraden zijn bijvoorbeeld: anticipatievoorraad, speculatieve voorraad, strategische voorraad en pijplijn voorraad.

 

Wat is de samenhang tussen deze voorraden?

Doordat de voorraden in je bedrijf bestaan uit meerdere soorten en functies is een goede samenhang erg belangrijk. De diverse voorraden kan je ook niet tot één scharen. Enige kennis van voorraden en het daaraan verbonden beheer is van groot belang. Stel je moet in je bedrijf op voorraad gaan bezuinigen, dan kan je niet zomaar ongestraft alle voorraadsoorten met een gelijk percentage verminderen. Deze kaasschaafmethode kan grote schade toebrengen aan je totale productieproces. Iedere voorraad dient immers een eigen doel.

Dat je de “incourante voorraad” naar beneden wilt bijstellen spreekt voor zich, maar ondoordacht snijden in de voorraad “onder handen werk” kan de doorstroming in je productieproces in gevaar brengen. Het plotseling hebben van onvoldoende voorraad op de werkvloer kan er toe leiden dat machines stilvallen, mensen even niks te doen hebben en planningen verstoord worden. Deze verloren productie zal je later moeten inhalen. Dit kan leiden tot extra productiekosten of vertragingen in de uitlevering. Zo kan een ondoordachte handeling uiteindelijk leiden tot een kostenverhoging. Om dit te voorkomen vraagt iedere voorraad om specifieke acties.

 

Kortom: Je kan niet spreken van “de voorraad” als één geheel, maar je moet iedere soort voorraad met z’n eigen functie in de totale samenhang van je bedrijfsproces zien en daar naar handelen.

 
 
 
Verwante publicaties:

 
 
Categorie Organisatie Advies