Je mag er vanuit gaan dat pensioenuitvoerders een zekere inspanningsverplichting hebben om ervoor te zorgen dat werknemers het pensioen gaan ontvangen dat de bedoeling is in de afspraken die zijn gemaakt tussen werkgevers en werknemers. Dit geldt ook voor werkgevers die immers de pensioentoezegging hebben gedaan..

 

In de praktijk blijkt dat verzekeraars juist vooral aan zichzelf denken als je de voorwaarden analyseert.

 

Zo hebben meerdere pensioenuitvoerders (waaronder ASR, Nationale Nederlanden en Delta Lloyd) in hun voorwaarden geschreven dat als de rente die zij gebruiken om de pensioenpremies vast te stellen (de rekenrente) lager is dan waarvan zij ooit zijn uitgegaan, de werknemers nooit meer indexaties kunnen krijgen. Zo is het ook gegaan bij bedrijven die hun pensioenreserve (waarde van de premievrije pensioenen) in het verleden wat actiever belegden dan in staatsleningen (Gesepareerde Beleggingen). Ook deze pensioenreserves zijn nadat het contract is afgelopen veranderd in een belegging waardoor het indexatieperspectief voor werknemers volledig is vervallen.

 

Daarnaast was de rente die verzekeraars gebruikten voor het geven van eventuele winstdeling gebaseerd op een fictief pakket staatsleningen (een koppeling aan de belegging met zo ongeveer de laagste opbrengsten) en houden zij hierop ook nog een beheervergoeding in (kosten voor beheer van een fictieve belegging! Hoezo transparant?).

Het spreekt voor zich dat het aanzienlijk beter is om de onderliggende beleggingen af te stemmen op de pensioendoelstelling, zodat bij een middelloonpensioen (veruit de meest voorkomende pensioentoezegging in Nederland) het pensioen en de indexaties ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden. Dit is immers meestal de pensioendoelstelling. In veel pensioenregelingen heeft de werkgever (althans volgens de door de verzekeraar gemaakte pensioenreglementen) de intentie uitgesproken de pensioenen jaarlijks aan te passen aan de uitholling van de pensioenen vanwege de inflatie. Maar wat is een intentie waard als deze niet bijgesteld wordt als blijkt dat de doelstelling niet gehaald wordt. En vanuit de verzekeraar, die immers de voorwaarden als een standaard aanbiedt, is er geen sprake van wanprestatie en/of misleiding als vooraf duidelijk is dat de doelstellingen (het geven van indexaties) de inflatie nooit kunnen bijhouden door het gekozen systeem?

Verzekeraars verdedigen zich door te stellen dat de werkgever het systeem best begrijpt en dat de werkgever is bijgestaan door een gekwalificeerd pensioenadviseur. Maar dan nog heeft de verzekeraar het product bedacht en verkocht. En hiermee werknemers gedupeerd en werkgevers een afspraak met de werknemers laten maken die zij niet nakomen.

 

Een zelfde beeld geldt voor een beschikbare premieregeling. De doelstelling is in de regel om een pensioen te realiseren waarbij de uitkomsten liggen in de buurt van een goede middelloonpensioenregeling (ca. 70% van het inkomen plus inflatiecorrectie). Met een ingerekende rente van 3% of 4% en het afbouwen van de beleggingen, vaak al vanaf dat de werknemer een jaar of 40 is, is dit een utopie!

 

En de verzekeraar? Die verdient er altijd aan.

Als de beleggingen minder opbrengen bij een beschikbare premieregeling leveren zij helemaal niets in.

En bij gegarandeerde pensioenen? Bedrijven hebben in de premies al betaald voor de keiharde  garantie van de middelloonpensioenen voor de werknemers. Dus voor een lagere rente dan waarmee is gerekend hebben zij een vergoeding ontvangen.

En als de rente (en de inflatie) stijgt? Dan wordt het pensioen niet meer aangepast aan de waardedaling door inflatie. Terwijl in de pensioenreglementen heeft gestaan dat de werkgever de intentie heeft of probeert de pensioenen jaarlijks te verhogen.

Als het rendement dat zij op de pensioenbeleggingen in premievrije pensioenen gebaseerd op eindloon of middelloon stijgt hoeven zij niets meer uit te keren om de uitholling van de pensioenen door inflatie te compenseren. Terwijl dit wel de intentie was van de afspraken tussen werkgever en werknemers.

 

Een punt om mee te nemen in het overleg met de werkgever als het pensioen weer moet worden aangepast. Bijvoorbeeld omdat de pensioenrichtdatum 68 jaar wordt in 2018.

 
 
 
 
 
 
 
Verwante publicaties: