Veel organisaties in het publieke domein zijn in een voortdurende staat van reorganisaties: ICT; schaalvergroting/schaalverkleining; bezuinigingen; zelfsturing; kwaliteitseisen. Voor professionals leidt dit regelmatig tot gevoelens van vermoeidheid, overgaand in stagnatie. Stagnatie uit zich (Van de Water):

  • Verlies van productiviteit en creativiteit
  • Afname van flexibiliteit en initiatief
  • Stilstand in de loopbaanontwikkeling
  • Werkgerelateerde symptomen: depressie; burn-out
  • Verouderde kennis

Omgaan met voortdurende reorganisaties

Management en medewerkers  moeten dus om kunnen gaan met de voortdurende wijzigingen als gevolg van die reorganisaties. In de systeemleer werkt het zo dat als een systeem (individu) zich wil aanpassen aan de nieuwe eisen die de omgeving stelt dan moet dat systeem (individu) (systemisch geduid) over dezelfde interne variëteit (flexibiliteit; ontwikkelingsvermogen) beschikken als de variëteit die voortkomt uit de omgeving.

Als je niet voldoende ontwikkelingsvermogen genoeg hebt dan zul je zien dat je gaat stagneren: die ontwikkelvermogens hebben te maken met je persoonlijkheid, professionaliteit en loopbaan. Je kunt het overigens ook omdraaien: juist nu biedt de omgeving een grote variatie om aan kennisontwikkeling te doen.

Hoe voorkom je stagnatie?

Knoope onderscheidt veertien paradoxen bij het vinden van creatieve oplossingen. Bijvoorbeeld bij het functioneren in een netwerk: ik verbind mij versus ik bewaar afstand. Of bij handelen: ik kom in beweging of ik blijf juist stilstaan.  Waar het om gaat dat je op zoek gaat naar je eigen balans: wanneer ga ik sturen en wanneer volgen, wanneer ga ik open staan of mezelf afsluiten?

Wat gaan we doen?Hoe creëren wij de juiste werkomgeving?

De kunst is een werkomgeving te creëren waarin professionals bereid zijn nieuwe ervaringen op te doen en daarvan te leren. Daarvoor heb je als professional twee  eigenschappen nodig (Reijerse/Woldendorp):

  • Zelfvertrouwen: krijg je door stellen van eigen doelen en doorzetten om resultaten te behalen
  • Leervermogen: krijg je door open te staan voor de mening van anderen over je prestaties

Van de werkomgeving mag worden verwacht: bieden van uitdagingen, stellen van duidelijke doelen, betrekken van professionals bij de opstelling van die doelen, geven van aandacht, stimuleren en feedback geven. Als je reorganiseren vanuit dit perspectief inricht (het wordt leuker) dan stimuleer je het verandervermogen van individuen en organisaties.

 

Literatuur

Knoope, M. (2009). De ontknooping. Over de helende rol van ongewenste emoties. Nijmegen: KIC

Reijerse, C. en H. Woldendorp (2000). Prestaties en competenties managen. Organisatieverandering en gedragsverandering. Assen: Van Gorcum

Stam, J.J. en B. Schreuder. (2016). Systemisch coachen. Systemisch werk zonder opstellingen. Avenhorn: Het Noorderlicht

Water, R. van de en M. Weggeman (2017). Stagnatie van professionals. Voorkomen en aanpakken.  Schiedam: Scriptum

 
Verwante publicaties:

 
 
Categorie Organisatie Advies