Suboptimalisatie als gevolg van complexiteit

De complexiteit van zorg is groot net als de afstemming met het sociaal domein op gebied van bekostiging en organisatie. De coördinatiemechanismen maken de complexiteit structureel. Binnen de Zorgverzekeringswet werken een beperkt aantal zorgverzekeraars die zorgcontracten sluiten met veelheid aan veelal regionaal of lokaal georiënteerde geïntegreerde, kleinschalige organisaties en professionals in de ouderenzorg en het sociaal domein. Daarnaast zijn er nog 355 gemeenten die een eigen beleid op het gebied van het sociaal domein hanteren. Bovendien hebben cliënten en patiënten de mogelijkheid om te kiezen, maar beschikken zij  vaak niet over de informatie die nodig is voor het maken van een afgewogen keuze. Deze verschillende ordeningssystemen leiden tot suboptimalisatie in de relatie tussen cliënt en zorgprofessional.

Fragmentatie

De nadruk zou moeten liggen op wat mensen nodig hebben en niet op controle, beheersing en systemen. Wat de complexiteit nog verder vergroot, is dat de eerstelijnszorg traditioneel gefragmenteerd georganiseerd en bekostigd wordt. En dat terwijl de zorg steeds vaker geïntegreerd en persoonsgericht moet worden geboden. Qua ICT kan er veel meer dan nu gebruikelijk is in de zorg en ook hier is sprake van een enorme fragmentatie die de complexiteit versterkt. De ICT is per deelsector opgezet. Als het goed is wordt dit probleem voor de cliënt ondervangen, doordat met ingang van 1 juli 2020 de eigen gezondheidsinformatie in een PGO (Persoonlijke Gezondheidsomgeving) bij elkaar wordt gebracht.

Transactieperspectief

Tussen zorgprofessionals en cliënten vindt interactie plaats. Die interactie vindt plaats in de vorm van een transactie: er is een (zorg)overeenkomst, er is een tegenprestatie (betaling: via WMO, ZVW of WLZ) en er vindt een levering (zorginzet) plaats. Door de komst van digitale platforms (zoals onze eigen: www.platformvmz.nl en www.curaevitelbalie.nl) ontstaan nieuwe verbanden tussen professionals en cliënten.

Expertsystemen via internet en eHealthtoepassingen geven de cliënt steeds meer inzicht in zijn gezondheid. Dit alles stelt de toekomstige consument in staat om – samen met de zorgprofessional – bewuste keuzes te maken over zijn gezondheid en de optimale medische zorg. Door digitalisering en een snelle groei van de zorgtechnologie en een trend naar steeds kritischer en mondiger burgers is het verstandig de positie van de cliënt te versterken: meer eigen verantwoordelijkheid ligt en zorg die aansluit bij de individuele voorkeuren.

Vanuit het transactieperspectief gaat het dus om: in de overeenkomst een gelijkwaardige positie voor de cliënt, de prestatie is kosteneffectief en de prestatie (informatie) kan door de cliënt worden beoordeeld.

Literatuur

  • Ewijk, C. van e.a. (2013). Gezondheid loont. Tussen keuze en solidariteit. Toekomst voor de Zorg. Den Haag: Centraal Planbureau
  • Liezenberg, C. e.a. (2018). Alles transactie. Over data, vertrouwen en de ongekende kansen van het transactionele internet. Tielt: Lannoo