‘if you look at a group of successful companies and try to find out what they have in common, you might conclude that they all reside in buildings’(Rosenzweig).

Effectieve veranderprocessen

Een toekomstgerichte organisatie kenmerkt zich steeds als een netwerkorganisatie waar mensen werken die zich aangesproken voelen door een gemeenschappelijke visie die aansluit bij de eigen waarden. Om in deze context te komen tot effectieve veranderprocessen is het nodig dat mensen de mogelijkheid hebben om in netwerkachtige constructies te participeren. Dit houdt weer in dat er minimale interactieregels zijn; die belemmeren juist de mogelijkheden voor interactie.

Op basis van het principe van zelforganisatie is de bepa­lende factor voor de kwaliteit van de productie en dienstverle­ning de manier waarop mensen in organisaties zelf hun handelen sturen. Managementprincipes hebben te vaak de vorm van recepten die zorg (zullen) dragen voor veranderingen.
 
complex en eenvoudig

Belang van verhalen

De werkelijkheid is echter zo veelzijdig dat simpele medicijnen niet (feitelijk) werken. Ten Bos pleit dan ook voor een invulling van management waarin verhalen, emotie, roddel naast de technische en formele kant een rol spelen. In de huidige context is er in organisaties een overvloed aan data. Het gaat er echter om deze data in een bepaalde context te plaatsen.

Wierdsma: de bekwaamheid te kunnen breken met hetzelfde en het andere te ontwikkelen wordt steeds belangrijker. Het gaat er vooral om een systeem open te houden. Daarmee komt het vermogen om met variëteit om te gaan steeds meer in het centrum van de aandacht.

Belang van interactie

De kwaliteit van de interactie tussen mensen bepaalt meer de kwaliteit van een organisatie dan de kwaliteit van individuen. Kenmerk van deze benadering is dat er ruimte is voor medewerkers op een (deels) eigen wijze met elkaar om te gaan. Er zijn mogelijkheden om elkaar te ontmoeten, met elkaar te praten, met elkaar te werken, met elkaar prestaties te definiëren.

Juist bij complexe organisatieveranderingen zijn er competenties in teams nodig die tot een goede balans tussen complexiteit en eenvoud kunnen komen. Een cybernetisch principe dat daarbij geldt is dat de luisteraar, niet de spreker bepaalt wat de  betekenis van het gesprokene is. Deze aanpak is gericht op het positief duiden van die betekenisconstructie. Gevoeligheid hiervoor vergt gevoeligheid voor de relatie.

Literatuur

Bos, ten, R. (2000). Fashion and utopia in management thinking. John Benjamins Publishing Company

Pink,  D.H. (2015). Een compleet nieuw brein. Waarom onze creatieve kant de toekomst heeft. Amsterdam: Business Contact

Rosenzweig, P. (2008). The HALO effect. How managers let themselves be deceived. Pocket Books

Wierdsma, A. (1999). Co-creatie van verandering. Delft: Eburon

Woldendorp, H. (2021). Technologische en sociale innovatie in de ouderenzorg. Amsterdam: SWP