Hoe kom je tot levensvatbaarheid?

Steeds meer organisaties zien in dat hun traditionele manier van werken tekortschiet. Het ontbreekt hun aan vitaliteit. Wat bepaalt vitaliteit? Een organisatie moet in staat zijn doelen te realiseren en ze aan te passen. Vitaliteit vertaalt zich bijvoorbeeld in: verhoging productiviteit, intelligent inrichten werkprocessen, verbetering kwaliteit versterking van de innovatieve bedrijfscultuur, grotere cliënttevredenheid en grotere medewerkerstevredenheid.

Vitaliteit (levensvatbaarheid) is een structurele kwaliteit van systemen: het gaat om het vermogen om het eigen bestaan te continueren voor een niet vooraf gedefinieerde hoeveelheid tijd. Het gaat om het behoud van identiteit. Bij vitaliteit gaat het niet om het ontwikkelen van een strategie die op de toekomst gericht is, maar om het maximaliseren van het vermogen om elke strategie te kunnen aanpassen (op basis van veranderingen in de omgeving en binnen het systeem) zodat de vitaliteit in stand blijft.

Keuze voor een tijdelijk ontwerp

De keuze voor een organisatiemodel, de strategie, de klanten, de medewerkers, de concurrenten, de doelmatigheid van de werkprocessen en het effect van digitale transformatie op die doelmatigheid, leidt altijd tot een tijdelijk ontwerp; de selectie is altijd risicovol. Tijdens het aanpassingsproces (door middel van controle, ontwerp en operationele regulering) worden organisaties voortdurend met onzekerheid geconfronteerd.

De kernvraag is daarmee hoe een organisatie binnen die complexiteit vitaal blijft. Wij benaderen organisaties vanuit de opvatting dat het complexe systemen zijn. Interventies die geen rekening houden met die complexiteit zullen organisaties niet echt verder helpen. Hoe complexer een systeem wordt, hoe meer regulerende inspanning nodig is om de samenhang van waarneming, herkenning en communicatie mogelijk te maken.

Bron van innovatie

De externe omgeving is de bron van de innovatie.
 
vitaliteit van organisaties
 
Samenhang omgeving en organisatie.

De concentrische ringen vertegenwoordigen aspecten van de omgeving (sferen). Vitaal  management kent zes  variabelen, die onderling samenhangen: marktpositie; innovatie; productiviteit; aantrekkelijkheid voor de klant; liquiditeit en cashflow; .winstgevendheid.

In veel organisaties is onvoldoende aandacht voor en kennis van de ontwikkelingen in de omgeving. De grenzen van complexe systemen zijn altijd vloeiend. Effectief management kent daarom een explorerende houding, die gericht is op een optimale samenhang tussen de zes variabelen.

Literatuur

Malik, F. (2016). Strategy for managing complex systems. A contribution to management cybernetics for evolutionary systems. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Stacey, R.D. (1996). Complexity and creativity in organizations. San Francisco (VS): Berrett-Koehler Publishers

Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen binnen de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP

 

besturen van organisaties: https://www.multiraedt.nl/2021/06/04/waarom-lijkt-besturen-van-organisaties-complex/