Waar gaat het om bij governance?

Corporate governance heeft als hoofdtaak het vaststellen van de hoofdrichting van de organisatie: beoordelen van de strategie, benoemen van topmanagement, accorderen van de structuur en het geven van een visie op de cultuur. Kernthema’s bij governance zijn: mogelijkheden tot corrigerende maatregelen, wijze van rapportering en controlemechanismen.

Vanuit cybernetisch perspectief betekent governance een systeem zo te organiseren dat het zichzelf zo maximaal mogelijk zelf kan organiseren en reguleren. Beter reguleren betekent meer gebruik maken van variëteit en dus werken met meerdere opties. Reguleren betekent beheersen van complexiteit. Reguleren is daarmee managen en managen is reguleren.

Rol Raad van Toezicht

Omgaan met variëteit op horizontaal niveau wordt uiteindelijk beperkt door institutionele samenhang. De raad van toezicht dient zich te richten naar het belang van de organisatie en dat van alle betrokkenen, binnen de maatschappelijke context en met de vele stakeholders die daar opereren. De noodzaak om extern verantwoording af te leggen en de organisatie in staat te stellen te leren, vereist verschillende soorten en niveaus van informatie die complementair aan elkaar zijn. Een goede uitvoering van zijn taak vraagt van de raad van toezicht de verantwoordelijkheid om zelf de kwaliteit van de benodigde informatie te bevorderen.

Omgaan met de omgeving

De omgeving van de organisatie is de plek waar de organisatie zich elke dag moet bewijzen. De governance voorziet in de optimale randvoorwaarden voor het strategisch management om te kunnen functioneren. De structuur maakt het mogelijk dat de organisatie functioneert als een vitaal organisme. Het beleid is de interface tussen organisatie en omgeving. De strategie zorgt voor de juiste richting, snelheid en mate van precisie. De cultuur zorgt voor de juiste waarden: performance, vertrouwen en verantwoordelijk zijn voor een menswaardige omgeving.

Centraal staat het adaptief vermogen van de organisatie en de wijze hoe flexibiliteit wordt ingevuld. De informatie die nodig is, komt uit alle lagen van de organisaties en vanuit alle belanghebbenden bij de organisatie in de omgeving, om zo haar doelen en strategie te bepalen.

Betekenis missie

Het doel van een onderneming bepaalt elk aspect van hoe de organisatie als systeem moet worden ontworpen. Dat doel is: zorgen voor tevreden klanten. Het doel bepaalt het hele systeem en de wijze waarop het functioneert. De missie heeft als functie te bepalen wat de organisatie moet doen (ondernemingsactiviteiten). De missie is dus niet identiek aan het doel: het geeft aan op welke wijze het doel van de onderneming wordt gerealiseerd. Een missie heeft drie elementen:

  • wat zijn de behoeften (waarvoor wordt betaald)?
  • wat zijn onze sterktes (waarin zijn we beter dan anderen)?
  • wat zijn onze drijfveren (waar geloven we echt in)?

 
corporate governance
 

Samengang in governance

Corporate governance betreft:

  • wat moet de onderneming doen (business + concept onderneming)?
  • waar moet de onderneming functioneren (omgeving + concept omgeving)?
  • hoe moet de onderneming functioneren (corporate management + concept management)?

 

 
Basissysteem van organisatiebeleid (naar Malik (2011).

Literatuur

Malik, F. (2011). Corporate policy and governance. How organizations self-organize.. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Malik, F. (2012). The right corporate governance. Effective management for mastering complexity. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Strikwerda, H. (2014). Bespiegelingen over governance, bestuur, management en organisatie in de 21e eeuw. Assen: Koninklijke Van Gorcum

Strikwerda, H. en J. ten Wolde. (2017). Verplichte literatuur voor bestuurders en commissarissen. Professionaliteit in governance. Deventer: Vakmedianet

Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen binnen de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP