Organisatiemodel

Ieder organisatiemodel kent een viertal ingrediënten:

  • controle: het vaststellen van doelen
  • ontwerp: het specificeren en implementeren van een infrastructuur die nodig is voor regulering en het doorvoeren van transformaties
  • operationele regulering: het reguleren van transformaties
  • doorvoeren van transformaties: het realiseren van doelen.

Door doelen te stellen wordt de voor de organisatie relevante omgeving, en dus het deel waarmee rekening gehouden moet worden, verkleind. Alleen met het deel van de omgeving dat direct invloed heeft op de organisatiedoelen, moet nog rekening gehouden worden.

Waar richt een managementmodel zich op?

Het modern organisatieontwerp is daarom gericht op: een verbeterde manier om operatie te transformeren, een verbeterde manier om te reguleren, een verbeterde manier om te controleren, een verbeterde manier om verstoringen in de omgeving te dempen en een verbeterde manier om de operationele regulerende mogelijkheden te versterken.

Een algemeen managementmodel is als volgt samengesteld.
 
Vitaal organiseren
 
De buitenste ring vertegenwoordigt de omgeving. Hierin ingebed is het ondernemingsbeleid met daarin de governance. Binnen deze drie ringen functioneren de subsystemen voor strategie, structuur en cultuur. Management bevindt zich in het centrum.

Dynamische processen

HRM, monitoring, rapportage en control zijn de belangrijke ondersteunende processen. Elke stap is in feite een dynamisch proces en wordt continu beïnvloed door de externe omgeving of door de interne organisatie. Strategie is daar een mooi voorbeeld van. Dit is geen statisch, maar een dynamisch proces. De strategie wordt dus continu aangepast aan de omstandigheden, en is daarmee weer input voor het organiseren. Er is sprake van een proces van adaptief organiseren.

Vitaal betekent dat een systeem adaptief kan reageren, responsief kan optreden, in staat is te leren en zichzelf kan reguleren. Dat kan alleen als het systeem van tevoren een doel heeft vastgesteld: in organisatietermen gaat het om de vaststelling van een missie en visie. Een strategie is een door managementmechanismen voortgebrachte set van regels die het toekomstige gedrag van (een niet noodzakelijk van tevoren vastgelegd aantal) functionarissen in het systeem in een onbekende toekomst stuurt.

Literatuur

Ackoff, R.L. (1999). Ackoff’s best. His classic writing on management. Chichester (GB): John Wiley & Sons Ltd.

Malik, F. (2006). Managing, performing, living. Effective management fo a new era. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Malik, F. (2007). Management. The essence of the craft. Frankfurt/New York: Campus Verlag

Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen binnen de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP