Hoe blijf ik strategisch wendbaar?
Wat zijn de vertrekpunten?
Om strategisch wendbaar te zijn een aantal stappen binnen strategieontwikkeling belangrijk. Het begint met richten. In een snel veranderende omgeving is het onmogelijk om precies te weten waar je naartoe moe. Echter het moet wel mogelijk zijn een ruwe schatting te maken van de richting die je uit moet. Hoewel het ook onmogelijk is om precies te weten wát je moet doen, moet je wel acties ondernemen om vooruit te komen. Een verstandige strategie is daarom dat je gecalculeerde risico’s neemt door in te zetten op verschillende initiatieven.
Het portfolio van al deze verschillende inzetten vormt de strategie van de organisatie. Afhankelijk van het risico van elke inzet kan je op verschillende manieren actie ondernemen. Is het risico laag omdat de voorspelbaarheid vrij hoog lijkt, dan kan een relatief gedetailleerd plan worden opgemaakt en uitgevoerd. Is het risico hoog, dan is het over het algemeen beter om nog minder vast te leggen en de ideeën eerst te verkennen.
Voor welke vorm van actie ook gekozen wordt is het uitgangspunt dat elke inzet steeds gebaseerd is op een inschatting en dat er waarschijnlijk voortschrijdende inzichten zullen ontstaan. De portfolio van inzetten zal voortdurend veranderen als gevolg van de cyclus van al doende leren. Daarbij zullen sommige initiatieven worden opgeschaald naarmate ze minder risicovol worden, terwijl andere moeten worden bijgestuurd of zelfs stopgezet.
Wat betekent dit?
Strategie vindt plaats in een snel veranderende wereld. Anders gezegd: de wereld is onvoorspelbaar. Strategieontwikkeling betekent dan het maken van de beste huidige inschatting en de bereidheid om die steeds weer bij te stellen. Het gaat dus om permanent bijleren. Strategieontwikkeling is daarmee een continu proces. De strategie van een organisatie moet voortdurend worden aangepast op basis van voortschrijdend inzicht.
Hiermee is strategieontwikkeling een proces van het aanpassen van de koers van een organisatie om die zo goed mogelijk af te stemmen op de omgeving waarin steeds meer variëteit plaats vindt.
Invulling randvoorwaarden
Organisaties kenmerken zich door routines. Toekomstige thema’s zijn meestal nogal vaag. Het gaat er daarom om iedereen in de organisatie bewust te maken dat de strategie steeds weer aangepast zal worden. Geen continuering van het heden; maar adaptie op de toekomst.
Daarna komt het aan op betekenisgeving. Door de bewustwording van nieuwe kansen en bedreigingen, zal de organisatie moeten kiezen welke thema’s eerst aangepakt moeten worden. In de huidige snel veranderende omgeving is het bepalen van belang en urgentie een kwestie van interpretatie, niet van berekening. Of mensen denken dat bedreigingen zich effectief zullen voordoen en dat kansen echt aantrekkelijk zijn zal afhangen van de betekenis die zij eraan geven.
Op basis van de nieuwe interpretatie zal een nieuwe strategische agenda (met daarop gebaseerde acties) worden opgesteld. Die acties vergen nieuwe vaardigheden en nieuwe inzichten. Het lastige is dat als mensen bereid zijn om te veranderen dat dan nog niet betekent dat ze kunnen veranderen of dat ze zelfs maar duidelijk zicht hebben op wat moet veranderen. De strategie wordt daarom ondersteund door een programma dat de noodzakelijke veranderingen mogelijk maakt.
Literatuur
https://offer.antwerpmanagementschool.be/en/meyers-management-models
Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen binnen de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP