Verandermanagement in de 21e eeuw

Van simpel naar complex

Waar het in de 21^e eeuw om gaat om mensen in organisaties aangelijnd te houden met de digitale transformatie. Dat gaat van simpel naar steeds complexer: wat zijn geschikte technologieën; kun je technologische en sturingscompetenties verbinden; kun je randvoorwaarden creëren die zowel technologische veranderingen faciliteren als leren gebruik te maken van die technologieën. Daar liggen de uitdagingen voor modern verandermanagement.
 

 

Op naar de 21^e eeuw

Managementmodellen uit de 20^e eeuw bieden te weinig om dit mogelijk te maken. Waar gaat het om? De werkelijkheid verandert als gevolg van een toename van complexiteit en connectiviteit. Organisaties veranderen door de effecten van de digitale transformatie en het ontstaan van agile organisatievormen. Mensen veranderen door nieuwe werkvormen en arbeidseisen, toename van diversiteit en veranderingen tussen generaties. Veranderingen veranderen door versnelling en de invloed van digitalisering en datamanagement.

Verandermanagement in de 21^e eeuw gaat om vergroten van wendbaarheid en inzicht in veranderstrategieën in een veranderende wereld. De kern is zelforganisatie. Ik heb er in eerdere blogs over geschreven: vitaal organiseren, zelforganisatie in de zorg, vitaliseren van complexe systemen, omgaan met variëteit etc

De omgeving verandert (snel)

Iedere organisatie staat voor het vraagstuk hoe met variëteit om te gaan. In de 21e eeuw (door digitalisering, sociale media, globalisering en bijvoorbeeld ook een toenemend belang van emoties in onze acties), neemt dit vraagstuk alleen maar toe. Organisaties, en mensen,  zijn alleen maar levensvatbaar in staat zijn met deze variëteit om te gaan.

Levensvatbaar betekent dat een systeem adaptief kan reageren, responsief kan optreden, in staat is te leren en zichzelf kan regelen. Veel mensen en organisaties worstelen met complexiteit of meer specifiek weten niet goed hoe ze met complexiteit om moeten gaan  Er is daarvoor overzichtelijk genoeg maar één strategie: maak gebruik van complexiteit.  Hiërarchische structuren zijn niet functioneel in een snel veranderende wereld.

Wat is weerstand?

Zelforganisatie gaat om het organiseren van complexe systemen zodat het zichzelf kan organiseren. Het implementeren van een nieuwe digitale werkwijze vergt verandering van gedrag, verandering van werkvormen en verandering van gebruik ICT. Zelforganisatie leidt tot emergent gedrag: dat kun je niet herleiden naar de onderdelen. Het heeft dus een eigen dynamiek. Net als problemen die we tegen komen: die hebben vaak meerdere oorzaken. In jargon: de wereld verandert non-lineair. Veranderingen zijn de regel. Weerstand daartegen laat vooral zien dat mensen betrokken zijn bij die veranderingen, maar die verandering anders duiden.

Literatuur

Gibbons, P. (2019). Impact. 21st Century change management, behavioral science, digital transformation, and the future of work.  Phronesis Media

Kessener, B. en L. van Oss, red. (2019). Meer dan de som der delen. Systeemdenkers over organiseren en veranderen. Mediawerf

Woldendorp, H. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP