Effect van Corona

Eenzaamheid doemt op als één van de grote vraagstukken in onze samenleving. Kern van de maatregelen om corona in te dammen– of het nu gaat om geen handen schudden, anderhalve meter afstand, beperking van bezoek thuis, de sluiting van winkels, het verbieden van evenementen of volledige lockdown – is het zoveel mogelijk terugdringen van directe contacten tussen mensen. Onvermijdelijk om overdracht van het virus te voorkomen. Maar even onvermijdelijk dragen de maatregelen bij aan het (nog verder) isoleren van mensen ten opzichte van elkaar.

Omzien in verscheidenheid

Hoe organiseer je nu in deze context het menselijk contact in een wereld die steeds verder ontrafelt? Daarbij gaat het om de ontwikkeling van praktijken die voor een gemeenschappelijk leven zorgen. Ieders individuele inbreng is gebaseerd op wat in de antropologie bricolage wordt genoemd: eigen (positieve en negatieve) standpunten en pessimistisch of optimistisch naar bepaalde ontwikkelingen kijken. Vaak zie je dat de eigen individuele inbreng tegenstrijdigheden met zich meebrengt (in Nederland geldt vaak dat de ‘ik’ een gelukkig leven kent, maar de ‘wij’ juist een ongelukkig leven). Samenleven moeten we blijkbaar nog steeds leren.
 
eenzaamheid en samenwerkingsvaardigheden
 

Samenwerkingsvaardigheden

Essentiële sociale vaardigheden zijn goed luisteren, tactvol handelen, het zoeken van overeenkomsten, het managen van verschil van mening. Juist door isolement verliezen mensen het vermogen om met verschillen om te gaan. Mensen die niet kunnen waarnemen wat er om hen heen gebeurt zijn ook niet in staat een effectief gesprek te voeren: ik heb immers al gelijk.

In een complexe samenleving gaat het juist om samenwerkingsvaardigheden. Dat komt ook door de complexiteit van onze samenleving. Hoe complexer een systeem is hoe meer meervoudige, multi-causale verschijnselen zich laten zien. We moeten zelf een verband zien te vinden, door het bij elkaar brengen van verschillende geluiden, meningen, ervaringen en tradities. Boutellier: gemeenschappelijkheid kan verschijnen als emergent effect van meerstemmigheid.

Literatuur

Boutellier, H. (2021). Het nieuwe Westen. De identitaire strijd om de sociale verbeelding. Van Gennep

Hertz, N. (2020). De eenzame eeuw. Spectrum

Sennett, R. (2016). Samen. Een pleidooi voor samenwerken en solidariteit.  Meulenhoff

Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je big picture. Transformeer succesvol!. SWP