Er is sprake van een groot aantal (structurele) vraagstukken in de ouderenzorg: arbeidsmarktproblematiek; kosten (beheersing) en zorginkoopbeleid; impact digitale transformatie; preventie; verbinding tussen domeinen (ZVW; WLZ; WMO). Dit zijn vraagstukken die voor alle partijen gelden. Binnen de ZVW is echter zichtbaar dat zorgverzekeraars een steeds dominantere rol gaan invullen.

De positie van cliënten is onderbelicht

Wat ons opvalt dat in Coronatijd vooral naar de financiële kaders is gekeken, maar dat minder belangstelling was voor de (onzekere) positie van cliënten. In overleg met zorgverzekeraars wordt veel gesproken over het budgetplafond maar de behoefte van een verzekerde komt nauwelijks aan de orde. Voor de goede orde: uiteraard moet zorg doelmatig worden gegeven en is kostenbeheersing van cruciaal belang. Echter de afgelopen twee jaren vergt ook dat het perspectief van onzekerheid over zorgverlening ruime aandacht krijgt. Het gaat niet alleen om budgetten of financiële prikkels. Vooral bij zorgverlening die een afhankelijkheidsrelatie schept zijn ook waarden van belang.

Kwaliteit zorgverlening en cliëntrelatie centraal stellen

Vanuit die waarden hoort voor zorgprofessionals de kwaliteit van de eigen zorgverlening en de relatie met de cliënt centraal te staan. De discussie over bijvoorbeeld administratieve lasten wordt vooral veroorzaakt door een legitieme vraag om verantwoordelijkheid en verantwoording binnen een context van suboptimale ondersteuning. Zorgprofessionals mogen toch van degene die om die verantwoording vraagt zelf ook vragen dat dat binnen een adequate digitale omgeving plaatsvindt.

Efficiënt verantwoording afleggen vraagt om een adequate infrastructuur

Het is nu wel te gemakkelijk van zorgverzekeraars dat ze om verantwoording vragen over rechtmatigheid, doelmatigheid en kwaliteit van de zorg zonder zelf een infrastructuur aan te bieden die dat eenvoudig mogelijk moet maken. Het blijft nu steken in bijvoorbeeld vragen om machtigingen vooraf en materiële controle achteraf. Wie bedenkt dat in de 21e eeuw?

zorginkoopbeleid

Gezamenlijk opstellen van zorginkoopbeleid

Regelgeving wordt voornamelijk los van de werkpraktijk van zorgprofessionals en de leefwereld van cliënten opgesteld. Dat is uiteraard vragen om problemen; die hebben we dan ook. Juist het centraal stellen van het zorgproces maakt verantwoording ook interessant voor de zorgprofessional.  Door het krijgen van feedback op dat proces wordt het eigen vakmanschap bevordert en kan de verzorgende IG, verpleegkundige en wijkverpleegkundige meedenken over die inrichting. Een simpele aanpak is hen te betrekken bij de opstelling van zorginkoopbeleid 2023.

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2019). Dit is waardegedreven zorg. Veranderen vanuit systemisch perspectief. Amsterdam: SWP

Woldendorp, H. en J. Hoekman. (2019). De weerbarstige praktijk. Een evolutietheorie van het sociaal domein. Amsterdam: SWP