Aanbevelingen

zorgsysteem

Bij een evaluatie van Hoofdlijnenakkoorden komen vier aanbevelingen voor verbetering van het zorgsysteem naar voren. In de eerste plaats gaat het om een systemische benadering: neem maatschappelijke opgaven als uitgangspunt. Dit betekent onder meer een sectoroverstijgende benadering.

Belangrijk is om in het zorgsysteem een regisseur te hebben. Logisch is dat VWS die regierol op zich neemt. Daarnaast is het essentieel te werken met concrete doelstellingen. Concrete doelstellingen zorgen voor een eenduidige interpretatie en vereenvoudigen de uitvoering. Concretisering kan door de volgende vragen voor iedere doelstelling systematisch te beantwoorden:

• Wat is het doel dat we willen behalen?
• Wie is hiervoor verantwoordelijk?
• Wanneer willen we dit doel behalen?
• Hoe willen we dit doel behalen?

Vaststellen veranderopgave

Het opstellen van een gezamenlijke probleemschets geeft een door partijen gedeeld beeld van wat nodig is om kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg voor cliënten te waarborgen. Het biedt hiermee een gezamenlijk vertrekpunt. Vanuit hier kunnen betrokken partijen een visie opstellen en ambities formuleren voor de toekomst.

En tenslotte leg vooraf vast wie mee doet en wie beslist. Betrek juist die partijen met een grote veranderopgave: dat leidt tot snelheid. Daarnaast kan betrokkenheid van burgers en patiënten helpen om partijen scherp te houden.

Veranderkundige aanpak

Veranderkundig geldt dat hoe concreter doelstellingen geformuleerd zijn, hoe waarschijnlijker het is dat het beoogde resultaat ook daadwerkelijk wordt behaald. Een eenduidige formulering daarbij is essentieel. De formulering van een doelstelling wordt afgezwakt als  gedurende de totstandkoming van samenhangend programma partijen zich onvoldoende konden vinden in de formulering. Dit kan leiden tot het hanteren van vagere termen, waarin partijen zich wel konden vinden. Tegelijkertijd leidde dit ertoe dat partijen ieder hun eigen interpretatie van deze doelstellingen hadden.

Samenhang in de zorg ontstaat dus door duidelijkheid over de veranderopgave en de wijze hoe deze wordt ingevuld.

Literatuur

SiRM. (2021). Een vernieuwd akkoord. Een gewijzigde vorm van Hoofdlijnenakkoorden. Urecht: SiRM

Woldendorp, H. en A. Jeninga. (2018). Organisaties ontwarren. Systemisch kijken, denken en doen binnen de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP

Woldendorp, H. (2021). Technologische en sociale innovatie in de ouderenzorg. De impact van COVID-19. Amsterdam: SWP