Het begint met nieuwsgierig zijn

Omgaan met complexiteit. Essentieel  is om open-minded te blijven. Kern daarvan is nieuwsgierigheid en opmerkzaamheid. In de situatie van toenemende complexiteit is het grootste risico dat we waarnemen en reageren vanuit denkbeelden die niet langer geldig zijn. Om helder te kunnen denken en reflecteren is tijd voor reflectie nodig. Betekenis geeft motivatie. Zelfkennis is nodig om aanwezig te zijn en om een bijdrage te kunnen leveren.

Hebben van opties

De kunst is om zo veel mogelijk opties te hebben zodat je keuzes kunt maken in een ongeordende en onvoorspelbare toekomst. Dat lijkt tegennatuurlijk: je handelt immers meestal op basis van de informatie die op dat moment voorhanden is. Die informatie is immers te begrijpen, te analyseren en te interpreteren. Maar als je je daardoor vastlegt, maak je jezelf kwetsbaar als er nieuwe informatie opduikt.

Samenhang door interacties

samenhangDe complexe werkelijkheid komt tot stand door levende systemen en netwerken die verbonden zijn. Tussen alles wat om ons hen gebeurt is sprake van een bepaalde samenhang. Dat betekent bijvoorbeeld dat vertrouwen ontstaat door vertrouwen te geven. Het omgekeerde speelt ook: wantrouwen roept wantrouwen op.

De wereld die wij waarnemen is een voortdurende vorm van interageren. Het is een dicht netwerk van interacties, waarvan wij deel uitmaken. De kwantumtheorie beschrijft dat het netwerk van interacties de werkelijkheid is; je kunt daarom de wereld alleen zien in termen van relaties. De beste beschrijving die we hebben van de werkelijkheid is er één in termen van gebeurtenissen die samen een web van interacties weven. Er bestaat geen manier om de werkelijkheid te zien los van je eigen perspectief.

De goede vragen

Iedereen worstelt uiteindelijk met dezelfde vragen: waarom ben ik er; wat doe ik; waarom is dat belangrijk; wat is mijn doel; wat is eigenlijk de zin van dit alles? De antwoorden vormen je wereldbeeld: je ideeën over de wereld en hoe die werkt. Een werkbeeld gaat om waar werk goed voor is en waarom ik het doe. Belangrijk is samenhang tussen je werkbeeld en je wereldbeeld.

Begin gewoon

Wat bij een transformatie hoort is dat daar niet een eindpunt mee wordt bereikt, maar het vermogen om steeds weer met nieuwe uitdagingen om te gaan. In termen van zoeken naar een balans: die zal steeds weer opnieuw dienen te worden bereikt. Als we keuzes maken dan is het belangrijk verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen handelen. Daarbij gaat om je eigen congruentie tussen voelen, denken en handelen. Aardig is dat gewoon ergens beginnen al leidt tot nieuwe inzichten.

 

Literatuur

Lips, R. (2021). Wie kies je om te zijn. Gesprekken en gedachten over een nieuwe tijd. Amsterdam: Ambo/AnthosWoldendorp,

H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer Succesvol! Amsterdam: SWP