Randvoorwaarden voor digitalisering in de zorg
De gezondheidszorg kenmerkt zich door een aantal grote uitdagingen. De combinatie van een toenemende zorgvraag en schaarste op de arbeidsmarkt maakt het noodzakelijk dat we de zorg anders en innovatiever moeten organiseren met elkaar.
Digitalisering wordt daarom sterk benadrukt. Dit vraagt een andere manier van werken in de zorg. Digitale technologieën helpen ouderen hun zelfstandigheid te behouden en hun kwaliteit van leven te bevorderen. Het gebruik van nieuwe technologie, apps en platforms met verzamelde data over onszelf en onze leefomgeving leidt ertoe dat nieuw oplossingen voor vraagstukken denkbaar zij geworden. Digitale technologieën, zoals Blockchain en Artificiële Intelligentie (AI) dragen bij aan zelfstandigheid thuis en doelmatigere inzet van zorgverleners.
Digitale transformatie verwijst niet alleen naar de adoptie van nieuwe technologie. Zij verschilt dus van de technologische ontwikkelingen die eraan voorafgingen: digitalisering. Digitalisering verlegde bedrijfsprocessen van analoog naar digitaal, waardoor organisaties efficiënter konden worden in wat ze al deden. Als volgende stap stelde digitalisering bedrijven in staat om bestaande processen te vereenvoudigen, zoals het ophalen van gegevens.
Een digitale transformatie binnen organisaties is echter gericht op een continue evolutie van leiderschap, talent, besluitvorming, diensten/productfolio’s, technologieën, digitalisering van de (interne en externe) waardeketen en de organisatiecultuur. De digitale transformatie kent een continu karakter.
Veel digitaliseringsprojecten komen overigens moeilijk van de grond omdat de aanpak gebaseerd is op traditionele veranderkundige concepten. Beschikbare data worden maar beperkt gebruikt om de bedrijfsvoering te optimaliseren. Relatief veel tijd is nodig om data sets te verbinden. Door bijvoorbeeld AI wordt het echter steeds meer mogelijk om nieuwe patronen te zien en innovatie te stimuleren. Het werken met cliëntprofielen (de ‘cliënt 360’) maakt leefstijlinterventies effectiever.
Er is nog een verschil tussen de werkwijze van ICT afdelingen en de professionals (silo-structuur) waardoor het bewerkelijk is relevante cliëntgegevens real-time beschikbaar te hebben. De ICT afdeling hanteert eigen standaarden en procedures die voor professionals niet inzichtelijk zijn. Nodig is een holistische (systeem) benadering waarin data ondersteunend aan het professionele werk worden ingezet. Platformtechnologie maakt de uitwisseling en het delen van data veel eenvoudiger.
Literatuur
Diamandis, P.H. en S. Kotler. (2020). The future is faster than you think. How converging technologies are transforming business, industries, and our lives. New York: Simon and Schuster
Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties. Werken met de Systemische Ontwikkel Matrix (SOM). Amsterdam: SWP