Lukt het met transformationeel leiderschap?

Leiderschap is nog niet zo eenvoudig

Ons denken over leiderschap wordt beïnvloed door maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Leiderschap heeft hiermee kenmerken van een dynamisch systeem. Leiderschap vormt een complex en multidimensionaal systeem dat afhangt van een samenspel tussen verschillende componenten: de externe omgeving en de situatie waarin een organisatie verkeert; de persoonlijke kenmerken en capaciteiten van leiders, volgers en andere betrokken stakeholders; de uiteenlopende gedachten, gevoelens en gedragingen van leiders, volgers en andere betrokken stakeholders; de wijze waarop de menselijke werkrelaties in een organisatie tot stand zijn gekomen; de organisatorische systemen, de structuren en procedures van een organisatie; de prestaties, resultaten, successen en mislukkingen van een organisatie.

Een belangrijk kenmerk van deze componenten is dat ze wederzijds op elkaar inwerken en dit tot emergentie leidt. Dat wil zeggen dat niet de separate componenten, maar de interactionele dynamiek tussen de verschillende componenten bepaalt wat onder leiderschap kan worden verstaan. Tegenwoordig wordt veel gesproken over transformationeel leiderschap.

Transformationeel handelen

Een transformationele benadering van leiderschap betekent dat een leider in de interactie met zijn volgers aandacht heeft voor de persoonlijke relatie en voor aspecten zoals motivatie en inspiratie. Deze benadering van leiderschap is vooral gericht op het inspireren en motiveren van medewerkers en om hen te betrekken bij de doelen van een organisatie.

Het gaat om een goede balans van het organisatiestreven en het individuele en team streven in termen van prestaties en resultaten. De strategie om te komen tot een collectieve prestatie ontleent zijn kracht aan mensen, verbindingen, verspreid netwerk, kwaliteit van de interactie, elkaar ontmoeten, elkaar uitdagen, en van elkaar leren.

Methode

Transformationeel leiderschap is gericht op: identificeren van de noodzakelijke verandering; creëren van visie en inspiratie om de verandering te leiden; organisatie inrichten op de kwetsbare schakel; ongewenst gedrag van medewerkers adequaat aanpakken; cultuur creëren waarin rechtstreeks en eerlijk wordt gecommuniceerd; reflecteren op professionaliteit; talenten toekomstbestendig en duurzaam inzetten, vaardigheden op peil houden. In gesprek met elkaar ontstaan nieuwe inzichten.

Literatuur

Mourik, C.I. van. (2022). Zoeken naar orde: leren van chaos. Een kwalitatief onderzoek naar leiderschap en leren van gemeentelijke managers die te maken hebben met complexe vraagstukken. Proefschrift: Vrije Universiteit

Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP