Inrichting data governance: nieuwe competenties voor toezichthouders

Paradigmaverandering

Bij de digitale transformatie gaat het om een door digitale technologie veroorzaakte paradigmashift die een disproportionele verandering teweegbrengt in oplossingen, businessmodellen en marktspelers. Tegenwoordig wordt de gezondheidszorg, net als elke andere, beïnvloed door digitale transformatie. Het betekent dat verschillende technologische hulpmiddelen en oplossingen worden gebruikt om de patiëntervaring en dienstverlening te verbeteren, nieuwe bedrijfsmodellen te creëren en communicatie efficiënter te maken.

Het gaat niet alleen om technologie, maar ook om hoe en voor welk doel het kan worden geïmplementeerd om de zorg te verbeteren. Digitale transformatie in de gezondheidszorg gaat daarmee niet alleen over de technologische innovatie maar om een systemische verandering van alle aspecten.

Data governance

Data governance vormt een belangrijke uitdaging in het kader van de digitale transformatie in de gezondheidszorg. Data governance gaat over het creëren van kader om digitale toepassingen geloofwaardig en relevant maken. Data governance omvat regels voor het beheren van gegevens om de kwaliteit van de gegevens te waarborgen, maar ook de integriteit van gegevens (of de gegevens in de juiste context worden gebruikt) en data-bruikbaarheid (of gegevens en bijbehorende metadata toegankelijk zijn). Daarvoor is een digitale technologie strategie nodig die  rekening houdt met de context en de fase waarin een organisatie zich bevindt.

Strategie

Die strategie kent een toekomstbestendig karakter. Anders gezegd: het gaat niet om beleidsactiviteiten gericht op de korte termijn, maar om een meerjaren visie. Doordat data sneller beschikbaar komen en worden, gaat het erom dat organisaties hiermee om kunnen gaan en daarom wendbaarder worden. Strategische duurzame ontwikkeling vergt verbindingen op vijf niveaus: strategie, systemen, resultaten, acties, in te zetten middelen.

Competentie

Er is inzicht in complexiteit nodig om te komen tot een heldere definiëring van de impact. Om te innoveren moet een organisatie in staat zijn te leren van verzamelde data en ideeën voor digitalisering om die in samenhang te brengen met de strategie waar een organisatie voor heeft gekozen. De impact van technologie is heel lastig te voorspellen en de ontwikkeling is nooit lineair Het gaat er daarom om inzicht te hebben in de principes op basis waarvan digitale organisaties opereren. Dit is een competentie die ook van toezichthouders verwacht mag worden.

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg) organisaties. Werken met de Systemische Ontwikkel Matrix. Amsterdam: SWP

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2023). Toezichthouden in de 21^e eeuw. Vertrouwen als basis voor goede governance. Amsterdam: SWP