De digitale transformatie van de zorg: een verkenning
De impact van de digitale transformatie
De digitale transformatie is eigenlijk een verzamelwoord voor een groot aantal ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en technologie. De impact van de digitale transformatie is in hoofdlijnen:
- de veranderingen versnellen;
- de invloed van veranderingen wordt steeds groter;
- de context waarin we werken en leven wordt steeds meer non-lineair en daardoor steeds moeilijker te voorspellen;
- we ervaren een toenemende complexiteit om ons heen.
Permanente evolutie
Digitale transformatie verwijst niet alleen naar de adoptie van nieuwe technologie. Zij verschilt dus van de technologische ontwikkelingen die eraan voorafgingen. Digitalisering verlegde bedrijfsprocessen van analoog naar digitaal, waardoor organisaties efficiënter konden worden in wat ze al deden. Als volgende stap stelde digitalisering bedrijven in staat om bestaande processen te vereenvoudigen, zoals het ophalen van gegevens.
Een digitale transformatie binnen organisaties is echter gericht op een continue evolutie van leiderschap, talent, besluitvorming, diensten/productfolio’s, technologieën, digitalisering van de (interne en externe) waardeketen en de organisatiecultuur. De digitale transformatie kent een continu karakter.
Waar gaan we naar toe?
Belangrijke (toekomstige) ontwikkelingen voor het gezondheidszorgsysteem zijn: vergrijzing; pandemieën (vogelgriep?); tekort aan professionals; hele snelle groei technologie versus langzaam implementeren in organisaties (Martec’s law); ongelijkheid in de samenleving; toename van stress gerelateerde ziektebeelden; fragmentatie van opvattingen (complot denken). Gezondheid gaat dus niet alleen over de impact ziektes maar ook over technologie (Kunstmatige Intelligentie) en hoe we daar als samenleving mee omgaan.
Nieuwe balans
Blockchain technologie maakt het mogelijk om het gebruik van data te decentraliseren en daarmee de positie van burgers (of gemeenschappen) te versterken. De gezondheidszorg zal, net als alle andere domeinen, steeds meer te maken krijgen met technologische vernieuwing. De interactie tussen mensen en technologie kan fundamenteel veranderen (augmented reality; metaverse). De trend is om te komen tot een andere balans tussen gestandaardiseerde evidence-based benaderingen in de zorg en individueel gerichte zorgprocessen. Op basis van van platformtechnologie ontstaan nieuwe verbanden tussen professionals (zzp ‘er) en burgers (coöperatieve verbanden).
Nieuwe organisatievormen
Eigenlijk is de trend om met behulp van de digitale transformatie ‘empowerment’ van professionals en burgers te versterken. Dat zal leiden tot nieuwe organisatievormen waar de interactie tussen hen bepalend is voor de toekomstbestendigheid van het zorgsysteem.
Literatuur
Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg) organisaties. Werken met de Systemische Ontwikkel Matrix. Amsterdam: SWP
KPMG. (2022). Healthcare horizons. Healthcare system transformation and the journey towards inclusive care.
Veuger, J. en H. Woldendorp. (2021). Blockchain in de zorg. Assen: Koninklijke Van Gorcum
Woldendorp, H. en J. Hoekman. (2019). De weerbarstige praktijk. Een evolutietheorie van het sociaal domein. Amsterdam: SWP