Wat is eigenlijk gezondheid?

Definitie gezondheid

Volgens de gezondheidsdefinitie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 1948 is eigenlijk bijna niemand gezond. Deze definitie luidt namelijk: Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en niet van louter het ontbreken van ziekte. Een andere definitie die eigenlijk logischer is (we zijn gelijk wat gezonder) is (Jadad): het vermogen van individuen of gemeenschappen om zich aan te passen aan de onvermijdelijke fysieke, mentale en sociale uitdagingen die bij het leven horen. Hiermee is gezondheid een vaardigheid die hoort bij de eigen identiteit.

Invulling gezondheid

Gezondheid kan dan op individueel niveau worden afgeleid van het antwoord op de vraag: hoe beoordeel je in zijn algemeenheid je gezondheid: excellent, erg goed, goed, redelijk of gebrekkig. Dit is dus een eigen individuele beoordeling: je hebt er geen arts voor nodig. Inzicht biedt verder twee aanvullende vragen: waarom vind je dat je gezondheid zo beoordeelt en wat heb je nodig om op hetzelfde niveau te blijven of op een hoger niveau te komen.

Impact geluk

Veel wat in een leven gebeurt is het gevolg van geluk (bijvoorbeeld in welke postcode ben je geboren). Het lastige is dat niet de eigen positie zozeer bepalend is maar de vergelijking met wat anderen hebben en wat je daar aan kunt doen (afhankelijk van het postcode gebied vaak betrekkelijk weinig): je bent wat je denkt, gebaseerd op wat je doet. Het helpt overigens om optimistisch te zijn.

Belang aanpassingsvermogen

Aanpassingsvermogen is de vaardigheid te kunnen veranderen in  andere (dreigende) omstandigheden. Dit wordt onder meer veroorzaakt door het vermogen van de hersenen te voorspellen wat er gaat gebeuren. Wendbare mensen hebben het vermogen om te leren van ervaringen en dat toe te passen op nieuwe situaties; hebben vertrouwen in zichzelf en ook in anderen; zijn mentaal flexibel en kunnen zich voortdurend kunnen aanpassen aan nieuwe situaties; accepteren onzekerheid en nemen beslissingen onder onzekerheid. Iedereen ontwikkelt zijn of haar eigen  stijl, gebaseerd op zelfinzicht en  persoonlijke  kenmerken  en  voorkeuren.

Als je ondanks dit vermogen toch in de gezondheidszorg terecht komt is het handig een aantal inzichten te gebruiken: zorg dat je eigen belangrijkste vragen ook echt worden beantwoord; besluit in welke mate je zelf besluit welke interventies wenselijk zijn; als sprake is van een langer zorgtraject zorg dan dat je weet wat er tussen interventies plaats vindt; probeer één contact te hebben bij complexe zorgtrajecten; bij complexe interventies vraag om een second opinion.

Initiatief

Ons aanpassingsvermogen maakt het mogelijk te reflecteren op de interventie zelf en de manier waarop je er zelf op reageert. Achteruitgang van gezondheid leidt niet per definitie tot een vergelijkbare achteruitgang van levensgeluk. Profiteer bij gezondheidsvragen van het aanpassingsvermogen waar we allemaal over beschikken.

Initiatief bepaalt het gedrag van jezelf. Op basis van jouw eigen inzichten maak je keuzes die leiden tot handelen. Door het maken van keuzes verdiep en verbreed je jouw eigen kaders, waardoor je identiteit weer groeit.

Literatuur

Jadad, A. en T. Jadad-Garcia. (2023). Healthy no matter what. How humans are hardwired to adapt. New York: Crown

Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP