Waarop is spiritualiteit het gebaseerd?

Bij spiritualiteit gaat het om groeien en streven naar betekenis, doel, goedheid en verbinding. In de wereld van spiritualiteit (en management en leiderschap) wordt op dit moment teveel aandacht besteed aan de spreker en te weinig aan het bewijs dat ze bieden (of juist niet). Mensen voelen sterk de noodzaak om naar betekenis te zoeken.

Systeemtheorie helpt bij het begrijpen van de interdependentie tussen de biosfeer en de mensheid. Tevens laat systeemtheorie zien dat resultaten en gedrag voortkomen uit systemische effecten en niet alleen vanuit cultuur, waarden en geloof. Resultaten, effecten en gedrag komen niet alleen door cultuur, waarden en opvattingen, maar ook door systemische (emergente) effecten. Emergentie gaat om het spontaan van een bepaalde orde.
 
spiritualiteit
 

Belang betekenisgeving

Spirituele tradities kenmerken zich door 7 elementen: integratie (systemische verandering), spirituele studie, reflectie, dienstbaarheid, spirituele praktijk, stoïcisme en discipline. Spiritualiteit gaat gedeeltelijk om de big picture te denken.

Mensen hebben een behoefte aan betekenisgeving. Vanuit die betekenisgeving kenmerkt zich betekenisvol werk door: intrinsieke waarde, persoonlijke groeimogelijkheden, balans tussen geven en krijgen, doel en betekenis, ethische verbondenheid, ondersteunende cultuur, veilig en materiële en immateriële beloning. Gelukkige mensen worden gekenmerkt door gerichtheid op kleine dagelijkse dingen. Relevante waarden zijn daarbij: moed, eerlijkheid, waardigheid, mildheid, deugd.

Hoe pak je het aan?

Hoe vertaalt zich dat naar werk?: Het gaat er niet om wat je doet, maar HOE je het doet. Hoe zorg je voor welbevinden op werk: spirituele vervulling, engagement, relaties, uitmuntendheid en affectie. Ideale banen zijn niet ergens, maar ontstaan in een proces van co-creatie. Hierdoor ontstaat vaak de gedachte: waarom zou je op zoek gaan naar iets wat er niet is? De oplossing is dat ideale banen niet wachten, maar ontstaan door nieuwe ervaringen. Je eigen activiteiten bepalen dus het succes.

Het gaat er steeds om wat passend is voor jou (in andere termen: wat congruent is met jouw persoonlijkheid). Dat betreft je kwaliteiten, vaardigheden, je waarden, je betekenisgeving, je rol, je stijl etc. Het gaat erom dat steeds sprake is van een persoonlijke balans.

Tussen welbevinden en burn-out

Het omgekeerde van welbevinden is burn-out. Burnout klachten worden veroorzaakt door: gebrek aan controle, onduidelijke baan verwachtingen, dysfunctionele werk relaties, extreme activiteiten, gebrek aan sociale ondersteuning en onbalans werk/privé.

Spiritualiteit is deels het vermogen de big picture te zien. Het blijkt echter voor veel mensen erg moeilijk om te denken in systemen. Steeds een nieuwe balans vinden betekent dat je trouw aan jezelf kunt blijven én effectief meebeweegt in alle veranderingen om je heen (context). Dat evenwichtsvermogen ontwikkelen is de sleutel in de congruentie met jezelf.

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor Goed Werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP
Gibbons, P. (2020). The spirituality of work and leadership. Finding meaning, joy, and purpose in what you do. Phronesis Media
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP