Wat is een passende leefomgeving voor senioren?

Vertrekpunt is uniciteit

Elke oudere is uniek en heeft andere woonwensen. Dat geldt niet alleen voor elk individu, maar ook voor de levensfase waarin iemand zich bevindt. Het percentage verhuizers onder 60 tot75-jarigen is met 4% het laagst van alle leeftijdsgroepen. Dit komt omdat ouderen vaak erg tevreden zijn over hun huidige woning(91%) en hun buurt(63%) en dus vinden dat zij in een passende leefomgeving wonen.

Wat willen senioren?

Als de woning in de toekomst niet geschikt zou zijn om in te blijven wonen (bijvoorbeeld vanwege gezondheidsklachten) dan kiezen 55plussers vaker voor het aanpassen van de woning (35%) dan voor verhuizen (25%). Het idee dat ouderen kiezen voor alternatieve woonvormen (14%) of samenwonen met hun kinderen(4% ) blijkt maar beperkt waar.

Financiële context

Welke leefomgeving past dan wel? Als gekozen wordt voor verhuizing naar een kleiner huis is het meestal zo dat een kleinere, geschikte woningen in de buurt ontbreekt. Twee van de drie 55-plussers bezitten een koopwoning. Het is(financieel) gunstig om in deze (vaak afbetaalde) woning te blijven wonen. De maandlasten zijn relatief laag en de waarde van deze koopwoningen blijven al jaren elk jaar te stijgen. Een verhuizing leidt meestal tot meer betalen voor minder ruimte.

Vertaling van inclusiviteit naar de woonpraktijk

Een bijkomend vraagstuk is dat het aandeel 65-plussers in de bevolking zal toenemen, waarbij in krimpregio’s dit aandeel groter zijn en sneller toenemen. Hierdoor zal in deze regio’s de bevolkingssamenstelling dusdanig veranderen dat het duurder wordt om bewoners te kunnen blijven voorzien van hun belangrijkste levensvoorzieningen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de bereikbaarheid van de vier belangrijkste kenmerken van een geschikte leefomgeving: een supermarkt, een apotheek, een artsen een halte van het openbaar vervoer.

Het huidige beleid gericht op ouderen gaat uit van een inclusievere samenleving. Dit betekent in het geschetste perspectief dat de woonomgeving aansluit bij de veranderende bevolking. Er zullen nieuwe vormen van zorg, welzijn en ondersteuning ontwikkeld moeten worden, waarbij ondersteuning in sterke mate vanuit technologie plaatsvindt (www.infravitaal.nl).

Literatuur

Nationale DenkTank 2023. Betekenisvol ouder worden Hoe gaan we in Nederland de vergrijzingsgolf tegemoet? Analyserapport.
Woldendorp, H. (2021). Technologische en sociale innovatie in de ouderenzorg. De impact van COVID-19. Amsterdam: SWP