Innovatieve woonvormen nodig voor toenemende zorgvraag
Thuisomgeving
De thuisomgeving voor senioren wordt steeds belangrijker: de inzet van het beleid is om structureel het aantal verpleeghuisplaatsen te stabiliseren op het niveau van ultimo 2022 van ca. 125.000 plekken (met een tijdelijke uitbreiding van 5.800). Dit betekent een toenemende zorgvraag in bestaande woningen of nieuwbouw.
Er zijn innovatieve woonvormen nodig: nultredenwoningen (170.000), geclusterde woningen (80.000) en zorggeschikte woningen voor ouderen (40.000). Het beter benutten van de voordelen van industrieel en conceptueel bouwen kan hierbij leiden tot een versnelling van de bouw en mogelijk ook een besparing in de kosten. InfraVitaal is met haar partner DCBM gespecialiseerd in deze vorm van bouwen.
Intergenerationeel wonen
Waarschijnlijk de grootste opgave voor de toekomst van ondersteuning en zorg is het toenemende tekort aan (in)formele zorgverleners. Op 17 juli 2023 is de subsidieregeling intergenerationeel wonen opengesteld. Deze regeling heeft als doel om het samen wonen tussen jong en oud te stimuleren. Wanneer de gemiddelde leeftijd binnen een woonomgeving waar ouderen geclusterd wonen hoger wordt, komt het onderhouden en stimuleren van sociale interactie en cohesie in de woonomgeving onder druk te staan. Jongeren kunnen een positieve bijdrage leveren aan het stimuleren van sociale interactie en cohesie.
Zorg in de thuissituatie versus verpleeghuiszorg
Steeds meer verpleegzorg wordt thuis geboden. Het programma WOZO (Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen) leidt ertoe dat steeds meer ouderen zelfstandig thuis (kunnen) blijven wonen. Deze ouderen krijgen hun hulpmiddelen vanuit de Wmo en de Zvw. Het wonen en de zorg voor deze ouderen met een Wlz-indicatie wordt in de praktijk op allerlei verschillende manieren ingevuld, waarbij de grens tussen instellingszorg en zorg thuis steeds minder duidelijk wordt.
Het scheiden van wonen en zorg wordt vormgegeven doordat zorgkantoren bij de inkoop sturen op extramurale leveringsvormen (Volledig Pakket Thuis, Modulair Pakket Thuis en pgb) zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen en in hun eigen omgeving oud kunnen worden. Voor het langer zelfstandig wonen is het versnellen van de woningbouw van groot belang.
Het aantal ouderen dat middels een volledig pakket thuis (VPT) verpleegzorg thuis krijgt is toegenomen tot ca. 18.000. Hiermee tekent zich ook de toekomstige rol van de verpleeghuizen af: geleidelijk aan en verhoudingsgewijs zullen zij zich steeds meer richten op het bieden van zorg aan de ouderen waarbij wonen, zorg en behandeling niet te scheiden zijn, incl. bijzondere groepen zoals mensen met Huntington, Korsakov, dementie met ernstige gedragsproblemen en niet aangeboren hersenletsel.
Literatuur
Ministerie van VWS. Voortgangsrapportage Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Samen gezond, fit en veerkrachtig. Mei 2024