Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Dat hebben we uitgewerkt in een boek meer gericht op de werksituatie: ‘Interventies voor Goed Werk’. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken.

Goed werk kent zes dimensies:

Termijnperspectief

balans

Balans in werk omvat zowel de korte- als de langetermijn aspecten. Op korte termijn gaat het om het vinden van een evenwicht tussen de eisen van het werk en de capaciteit van de werknemer om aan deze eisen te voldoen. Op lange termijn is de uitdaging om duurzame inzetbaarheid te waarborgen, waarbij werknemers in staat zijn om gedurende hun gehele carrière productief, gezond en betrokken te blijven.

Stressgevoeligheid

Stressgevoeligheid wordt bepaald door een samenspel tussen iemands (neuro) biologie (biologisch stresssysteem, hersenontwikkeling), psychologie(hoe zit je in elkaar, optimistisch of pessimistisch) en omgeving (het nu en het verleden). Veerkracht is daarbij het vermogen om een dynamisch (stress) systeem tijdig terug te laten keren naar een stabiele toestand.

Stress is namelijk volkomen normaal, maar kan in specifieke omstandigheden iemand langdurig uit balans brengen. Veerkracht is het resultaat van aanleg om van nature goed met stress om te kunnen gaan en van het proces waarin veranderingen en aanpassingen optreden; je kunt je aanpassen aan wijzigingen in je (werk)omgeving.

Vormgeven balans

Het vormgeven van balans in het werk is essentieel voor duurzame productiviteit en welzijn.  Belangrijk is om ‘nee’ te zeggen tegen taken die je werkdruk onnodig verhogen. Andersom geformuleerd: gerichtheid op taken met de hoogste impact. Dit leidt tot het plannen van belangrijke taken tijdens de meest productieve uren. Ruimtes worden zo ingericht dat het de concentratie bevordert. Steeds belangrijker wordt het werk-e-mails buiten werktijd niet te checken.

Tips

Een paar (eigenlijk bij iedereen bekende) tips om oog te blijven houden voor de eigen balans: neem tijd voor ontspannende activiteiten; eet gezond en beweeg regelmatig; maak tijd vrij voor informele gesprekken met collega's; zoek uitdagingen die je energie geven; pas je werkstijl aan je energieniveau aan; pas je aanpak aan op basis van wat wel en niet werkt; gebruik juist die apps die gerichtheid en productiviteit bevorderen. Er is al veel beschikbaar op het gebied van data-gedreven timemanagement: Gebruik die apps om werkpatronen te analyseren en te optimaliseren. Blijf kritisch op je eigen werkroutines en pas ze aan op basis van feedback en ervaringen.

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor Goed Werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP