Digitale transformatie van de gebouwde omgeving: zorgvastgoed heeft innovatie nodig
Digitale transformatie
In InfraVitaal (www.infravitaal.nl) hebben we expertise op het gebied van de digitale transformatie van gebouwen en locaties ,industrieel circulair bouwen, energieregulering en ouderenhuisvesting bij elkaar gebracht. Door de verbinding van wonen, zorg, comfort en energieregulering hebben we de mogelijkheid om nieuwe concepten (met speciale focus op innovatie zorgvastgoed) te bedenken en in te richten.
We hebben consultancy activiteiten (bijvoorbeeld het inrichten van een Energie Management Systeem (EMS) of het ontwerp van toekomstbestendige ouderenhuisvesting) en leveren een eigen infrastructuur via de IVO Smart box (combinatie van hardware en software die de installaties van een gebouw aanstuurt).
Zorgvastgoedmarkt
Waar vraag en aanbod in een economie vaak redelijk in balans zijn, is dat op de zorgvastgoedmarkt niet het geval. Ook al vormen 75-plussers de snelst groeiende demografische groep in ons land, het woningaanbod blijft sterk achter. Uit een onderzoek van Capital Value blijkt dat het transactievolume in zorgvastgoed n het eerste half jaar van 2024 uitkwam op 275 miljoen euro. Het aandeel nieuwbouwtransacties in het beleggingsvolume blijft steken op 35%. Het geïnvesteerde volume van 92 miljoen euro in nieuwbouw is goed voor slechts 400 woningen in dit segment, terwijl de jaarlijkse (landelijke) nieuwbouwambitie op 35.000 ouderenwoningen ligt. In 2023 werd in de zorgvastgoedmarkt geïnvesteerd in slechts 1.700 nieuwe huurwoningen voor ouderen. Het verwachte tekort aan geschikte ouderenwoningen zal volgens het CBS in 2030 meer dan 300.000 bedragen.
Het zwaartepunt binnen de zorgvastgoedmarkt ligt met 182 miljoen euro (65% van het transactievolume) op transacties van particuliere woonzorglocaties. Ontwikkelaars zijn terughoudend bij het realiseren van ouderenwoningen, omdat ze naast de uitdagingen in de nieuwbouwsector vaak een struikelblok ervaren in het gebrek aan kennis over zorggeschikte woningbouw.
Doelgroep benadering
Hoewel er veel vermogen beschikbaar wordt gesteld voor betaalbare huisvesting van specifieke doelgroepen, waaronder sleutelberoepen en middeninkomens, vallen ouderenwoningen echter op basis van doelgroepdefinitie bij diverse pensioenfondsen buiten de strategie van de impactfondsen. Dit geldt bijvoorbeeld niet voor Achmea Real Estate.
Daarnaast is voor specifieke zorgvastgoedfondsen de aanwezigheid van 24-uurs zorg vaak een vereiste, waar dit bij levensloopbestendige woningen juist niet aan de orde is. Tot slot passen levensloopbestendige woningen veelal niet in reguliere huurwoningfondsen op basis van bestemming, doelgroep of de betrokkenheid van een zorgorganisatie.
Beleidskader
Innovatie zorgvastgoed moet gericht zijn op het realiseren van een woon- en leefklimaat dat senioren in staat stelt zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Een belangrijke belemmering voor innovatieve concepten zoals SprenghenParc is dat gemeenten hun grond nog vaak aan de hoogste bieder verkopen. In een dergelijk kader legt zorgvastgoed legt het af tegen commercieel aantrekkelijkere bestemmingen als koopwoningen. De Taskforce Wonen en Zorg had tot taak de bewustwording bij gemeenten te vergroten. De taskforce is echter maart 20203 gestopt. Het gaat er nu om dat zorgwoningen een plek in de woonvisies van gemeenten krijgen. Dat is nu de rol van een nieuw Aanjaagteam.
Het aanjaagteam Wonen Welzijn Zorg voor Ouderen heeft de volgende rol: ‘het Aanjaagteam daagt provincies, gemeenten, zorgkantoren, zorginstellingen, woningcorporaties, projectontwikkelaars, beleggers en ouderen zelf uit om samen tot passende woonzorgoplossingen te komen. Dat doen wij met ons landsbrede netwerk van betrokken en deskundige ambassadeurs en adviseurs, opgebouwd vanuit de voormalige Taskforce Wonen en Zorg. Wij helpen partners om tot werkbare bestuurlijke afspraken te komen aan provinciale actietafels ‘wonen en zorg voor ouderen’. Daarnaast jagen we partijen aan om deze woonzorgafspraken te vertalen naar concrete projecten’. Het gaat om de aanpak van het integrale vraagstuk van wonen, welzijn en zorg voor ouderen.