Digitale transformatie

De impact van de digitale transformatie verhoogt de complexiteit van wat er om ons heen gebeurt en raakt ons allemaal. In ons boek ‘Zie je Big Picture’ hebben we uitgewerkt dat het gaat om je identiteit, inzicht en initiatief in samenhang vorm te geven. Hiermee onderken je patronen en kun je de context waarin je werkt en leeft duiden.

Gaat het om planning?

Er wordt veel gebruik gemaakt van integrale beleidsontwikkeling en het belang van een integrale benadering. Waar hebben we het dan eigenlijk over? De wens om alles met alles te verbinden leidt tot overmatige complexiteit. Daarbij gaat de overheid nog steeds uit van rationele planning en controle. Dit gaat echter voorbij aan de natuurlijke complexiteit van de maatschappij. En dit leidt weer tot verminderde effectiviteit van beleidsvoorstellen.

Of samenhang?

Een integrale aanpak werk met begrippen als ketens, regie, data, coördinatie. Integraal beleid gaat over samenhang. Frissen: ‘Er is niets tegen samenhang, als deze maar niet alles omvat, laat staan wil omvatten’(p. 71).

De complexiteit vertaalt zich naar fragmentatie: leven in een bubble. Effectief beleid kan omgaan met verschil en pluriformiteit en erkent complexiteit en onvoorspelbaarheid. Dit betekent ook de acceptatie dat niet alles controleerbaar is. Binnen integraal beleid is het ontbreken van samenhang een perspectief dat juist vermeden moet worden.

Behoud diversiteit

In plaats van te streven naar uniformering (‘zoals het vroeger was’) gaat het juist veel meer om waardering van diversiteit. Rotterdam en Amsterdam kennen meer dan 150 culturen binnen de stad. Daarbij geldt dat ook de waardering van diversiteit divers is. Diversiteit en pluraliteit zijn per definitie niet integraal.

Nieuw beleidskader

Dan uiteraard de vraag wat gaan we anders doen? Meer decentrale besluitvorming, ruimte voor lokale oplossingen en experimenten en minder gedetailleerde regelgeving. Wat verder helpt is vergroten van professionele autonomie, ruimte voor verschillende werkwijzen en minder standaardisatie van processen. Dit zal leiden tot meer variëteit in uitkomsten. Zo valt er ook iets te leren van verschillende aanpakken. Onverwachte combinaties leiden tot innovatie.

Literatuur

Frissen, P. (2023). De integrale staat. Kritiek van de samenhang. Boom
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven.(2022) Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP
?