Zie je Big Picture: waarom onzekerheid essentieel is
Digitale transformatie
De impact van de digitale transformatie verhoogt de complexiteit van wat er om ons heen gebeurt en raakt ons allemaal. In ons boek ‘Zie je Big Picture’ hebben we uitgewerkt dat het gaat om je identiteit, inzicht en initiatief in samenhang vorm te geven. Hiermee onderken je patronen en kun je de context waarin je werkt en leeft duiden.
Zelfoverschatting
We hebben last van zelfoverschatting. Volgens Blastland is de helft van wat gebeurt onverklaarbaar. Wij overschatten vaak de kans op zeldzame maar dramatische gebeurtenissen. Risico's die frequent voorkomen worden juist vaak onderschat: bijvoorbeeld de kans op een auto-ongeluk bij regelmatig autorijden. Wij schatten kansen in op basis van hoe makkelijk we voorbeelden kunnen bedenken. Als er net een vliegtuigongeluk in het nieuws was, schatten mensen de kans daarop tijdelijk hoger in. Daarnaast zoeken we vooral naar bevestiging van onze bestaande overtuigingen. Tenslotte zijn we optimistischer over onze eigen kansen dan statistisch gerechtvaardigd is.
Bescheidenheid?
Onzekerheid is fundamenteel, niet incidenteel. Alleen al context heeft enorme, onvoorspelbare invloed. De toekomst is fundamenteel onzeker. We werken veel vanuit gemiddelden, maar die verhullen juist belangrijke variatie. Een logisch gevolg is uiteraard dat bescheidenheid in beleid nodig is. Daar hebben we juist weer geen last van.
Ambiguïteit
Ons brein werkt met patroonherkenning. We nemen nooit de volledige werkelijkheid waar, maar vullen zelf veel in. Dit leidt ertoe dat we verschillend waarnemen en interpreteren. Verschillende perspectieven kunnen dus tegelijk geldig zijn. Daar bovenop geldt dat emoties onze interpretatie van de werkelijkheid kleuren. Ambiguïteit heeft overigens ook voordelen: het maakt betekenisgeving mogelijk en laat ruimte voor hoop en verbeelding.
Perspectiefverruiming
Onzekerheid vloeit voort uit het gegeven dat kennis onvolledig is, waarneming inherent beperkt is en complexiteit ons begripsvermogen overstijgt. Toeval is geen kennisprobleem maar realiteit en de betekenis die we aan die realiteit geven is pluriform. Onzekerheid maakt het ook mogelijk om vanuit verschillende perspectieven en verschillende probleembenaderingen te kijken. Onzekerheid is daarmee een bron van mogelijkheden.
Literatuur
Blastland, M. (2019). The hidden half. How the world conceals its secrets. Londen: Atlantic Books
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven.(2022) Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! Amsterdam: SWP
?