Integrale benadering

In InfraVitaal (www.infravitaal.nl) hebben we expertise op het gebied van de digitale transformatie van gebouwen en locaties, industrieel circulair bouwen, energieregulering en ouderenhuisvesting bij elkaar gebracht. Door de verbinding van wonen, zorg, comfort en energieregulering hebben we de mogelijkheid om nieuwe concepten te bedenken en in te richten.

We hebben consultancy activiteiten (bijvoorbeeld het inrichten van een Energie Management Systeem (EMS) of het ontwerp van toekomstbestendige ouderenhuisvesting) en leveren een eigen infrastructuur via de IVO Smart box (combinatie van hardware en software die de installaties van een gebouw aanstuurt).

Kans of probleem

vergrijzingAls je positief naar vergrijzing kijkt (ik zal wel moeten: begin volgend jaar word ik 70) kun je denken aan de inzet op het gebied van vrijwilligerswerk en mantelzorg, overdracht van kennis en ervaring, kleinkinderopvang of bestuurlijke ervaring in organisaties. Vergrijzing biedt nieuwe marktkansen op het gebied van zorg en technologie, woonvormen en recreatie.

De problematische kant ligt bijvoorbeeld bij druk op pensioenstelsel, stijgende zorgkosten, personeelstekorten in de zorg of de woningmarktproblematiek. Maatschappelijk kun je denken aan toename van eenzaamheid, de toenemende zorgvraag en bijvoorbeeld digitale exclusie.

Activering

Hoe gaan we hier mee om: we blijven in ieder geval actief. Een steeds grotere groep gepensioneerden doet op allerlei manieren mee aan de samenleving. Zij zijn actief in het verenigingsleven, nemen deel aan culturele en sportieve activiteiten, doen vrijwilligerswerk en geven mantelzorg (SCP 2024). Driekwart van de 65-plussen zijn vitaal, ondernemend en doen volop mee. We blijven vaker werken na de AOW-leeftijd. In 2040 ligt de gemiddelde pensioenleeftijd rond 68,4 jaar zijn. (In 2016 was die gemiddeld 64,4 jaar). De groep werkende 65-plussers is de afgelopen 15 jaar verdrievoudigd van 75.000 naar 300.000 personen. Van de 65-plussers met betaald werk is 1 op 10 een 75-plusser. Hun aantal nam toe van 9 duizend in 2003 naar 30 duizend in 2020. (Bron: CBS 2021).

Woonwensen

Om te zorgen dat mensen betekenisvol kunnen zijn en blijven (of worden) voor elkaar, is het noodzakelijk dat zij elkaar tegenkomen, elkaar kennen en gekend worden, dat ieder zich onderdeel van ten minste één betekenisvol netwerk weet. Als mensen hiervoor eerst moeten gaan verhuizen, wordt dat niet veel.

Het CBS heeft in 2019 een enquête gedaan onder 55+’ers over hun woonwensen. De focus ligt op woningen, niet op leven zoals we dat hiervoor hebben benoemd. 55+’ers blijken (zeer) tevreden over hun woning (90 procent). Twee derde denkt dat hun huidige woning ook prima geschikt is bij gezondheidsklachten. Van de 75+’ers is dit zelfs meer dan driekwart. Mensen zijn tevens zeer tevreden over hun woonomgeving (86 procent van de 55+’ers) en slechts voor weinigen is dichter bij kinderen of bij vrienden wonen een verhuismotivatie (misschien omdat ze daar al dichtbij wonen, maar dat vermeldt het onderzoek niet).

Als het gaat over de wensen dan willen mensen bij voorkeur hun woning aanpassen, mochten ze gezondheidsklachten krijgen: ruim een derde, liever dan verhuizen (een kwart), bijna de helft weet het nog niet. Verhuizen en dan inwonen bij de kinderen wordt door slechts weinigen geambieerd: een kleine 8 procent staat hier positief tegenover, meer dan 70 procent (heel) negatief. Van de 3,6 miljoen 65+’ers die Nederland in 2023 telde, verhuisden er dat jaar 131.000, ofwel 3,6 procent (Bron: CBS).

Leefomgeving

Hoe ouder, hoe belangrijker dus de Leefomgeving. Voor ouderen wordt die leefomgeving steeds kleiner naarmate hun leeftijd vordert. Van de 55- tot 64-jarigen maakt gemiddeld 83% 1 of meer verplaatsingen per dag. Voor 75-plussers is dit 62%. (Bron: CBS 2021). Om ouderen te bereiken en betrekken is het belangrijk om met ze in gesprek te gaan. Een ouder wordende samenleving vraagt een andere inrichting van onze samenleving. Daarvoor is een aantal programma’s gaande.

Programma’s

GALA (Het Gezond en Actief Leven Akkoord) is een akkoord tussen de rijksoverheden, gemeenten (VNG) en zorgverzekeraars. Het doel van het akkoord is het bereiken van een gezonde generatie in 2040: weerbare, gezonde inwoners die opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving met een sterke sociale basis.

Binnen het consortium BeterOud zetten ouderen, professionals en Movisie en andere organisaties zich samen in om ouderen hun leven zo zelfstandig en waardevol mogelijk te laten leiden. In het programma Integraal werken in de wijk wordt kennis verzameld, over de integrale aanpak van meervoudige vragen en problemen.

De Zorgstandaard Dementie beschrijft wat goede dementiezorg en -ondersteuning is voor mensen met dementie en hun naasten. Ouder worden 2040 is een landelijke beweging waarin verschillende partijen samenwerken om een maatschappelijk gedragen visie en transformatieagenda voor de toekomst van het ouder worden in Nederland te realiseren.

Literatuur

Movisie (2024). Ouder wordende samenleving
Movisie (2024).Leefvormen in een ouder wordende samenleving .
?