‘Maar we ontkomen niet aan de wetmatigheid dat ons gedrag altijd consequenties heeft’ (Fenema, p. 15)

Goed werk

Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Dat hebben we uitgewerkt in een boek meer gericht op de werksituatie: ‘Interventies voor Goed Werk’. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken. Goed werk kent zes dimensies: betekenis, veilig, grip, invloed, balans en samen.

Eenzaamheid

eenzaamheidDe 21e eeuw wordt steeds meer gezien als een tijdperk van toenemende eenzaamheid leven (Hertz).Oorzaken zijn onder meer: digitalisering en sociale media vervangen steeds meer echt menselijk contact, de samenleving individualiseert en er is meer thuiswerk en flexwerk dat contacten belemmert. Er is een gebrek aan informele contacten met collega’s en minder sociale steun op het werk. Sociale media creëren schijn-intimiteit. Het leven in bubbels leidt tot vervreemding van de ander.

Burn-out

Eenzaamheid en burn-out versterken elkaar wederzijds. Eenzaamheid kan bijdragen aan het ontstaan van burn-out terwijl burn-out kan leiden tot sociale isolatie en dus eenzaamheid. Dit wordt weer versterkt door een gebrek aan betekenisvolle sociale contacten en verminderd gevoel van verbondenheid wat weer leidt tot verminderde veerkracht. Zowel eenzaamheid als burn-out hebben een negatieve impact op ons immuunsysteem. Online bubbels zorgen ervoor dat mensen van elkaar vervreemden.

Ontbinden

De drang naar persoonlijk succes wordt eigenlijk alleen maar groter. Toegenomen keuzevrijheid leidt paradoxaal genoeg tot meer onzekerheid. Er is een verzwakking van traditionele verbindende structuren (kerk, verenigingen) en een afnemend vertrouwen in instituties. Het helpt ook niet dat we door gebrek aan contacten verminderde sociale vaardigheden ontwikkelen. De doorgeschoten individualisering leidt tot een verwaarlozing van menselijke basisbehoefte aan verbinding. Direct contact met iemand die onze steun nodig heeft is goed voor onze gezondheid.

Lot

Wat te doen? In ieder geval meer erkenning van de menselijk kwetsbaarheid. Het ‘lot’ hangt altijd boven ons. Daarnaast overschatten we ons vermogen tot zelfregulatie.

Literatuur

Fenema, E. van. (2022). Het verlaten individu. Waarom voelen we ons zo leeg? Amsterdam: Prometheus
Hertz, N. (2020). De eenzame eeuw. Het herstellen van menselijk contact in een wereld die steeds verder ontrafelt. Amsterdam: Spectrum
Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor goed werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP