‘Yours is not the only life that seems to be following its own inscrutable path. Everyone else’s is, too. (Feiler, p. 51)

Wat is normaal?

We leven in een tijd van transities. Het leven zit vol met chaos en complexiteit tussen (beperkte) periodes van orde en rust. Iedereen maakt in zijn/haar leven drie tot vijf grote transities door die gemiddeld vijf jaar duren. Daarom is het praktisch te accepteren dat veranderingen normaal zijn. Terug naar toen is niet echt werkbaar.

Betekenisgeving

Je hebt een nieuwe betekenisgeving nodig. Dat is lastig omdat ons brein is geprogrammeerd voor stabiliteit en voorspelbaarheid. Onzekerheid wordt als bedreiging ervaren. Transities leiden tot verlies van identiteit en rollen waar je mee vergroeid bent. Het kost energie om nieuwe patronen te vormen.

Transitiefasen

transitiesTransities kennen drie fasen.

  1. Het lange afscheid: loslaten van oude identiteit; rouwproces over wat verloren gaat; emotionele turbulentie
  2. Het rommelige midden: periode van onzekerheid; gevoel van chaos en verwarring; zoeken naar een nieuwe richting
  3. De nieuwe start: integratie van een nieuwe identiteit en ontstaan van nieuwe patronen

Angst voor het onbekende

Bij het lange afscheid hoort bijvoorbeeld afscheid nemen van oude rollen en erkennen van de transitie. We zijn sterk geneigd vast te houden aan het bekende en bang te zijn voor het onbekende. Een aanpak is om concrete afscheidsrituelen uit te voeren en vast te leggen wat je wilt behouden.

In de rommelige middenfase experimenteren we met nieuwe mogelijkheden, herontdekken we onszelf en ontwikkelen we nieuwe vaardigheden (nu: AI). We worstelen met ambiguïteit en zoeken evenwicht tussen oud en nieuw. De aanpak is projectmatig en worden nieuwe routines opgebouwd.

Een nieuw verhaal

In de fase van begin worden de nieuwe gewoontes verankerd. Nu wordt betekenis gegeven aan de transitie. Het is een uitdaging om tot een nieuw coherent verhaal te komen. Deze fases verlopen niet lineair maar vaak door elkaar heen lopen. Het tempo en de intensiteit verschillen per persoon en situatie.

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor goed werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP
Feiler, B. (2020). Life is in the Transitions. Mastering change at any age. Penguin Books