Goed Werk: voorkomen van burn-out door betekenisgeving

Goed werk

Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Dat hebben we uitgewerkt in een boek meer gericht op de werksituatie: ‘Interventies voor Goed Werk’. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken. Goed werk kent zes dimensies: betekenis, veilig, grip, invloed, balans en samen. In dit blog behandelen wij het voorkomen van burn-out door betekenisgeving.

Belang rust

Ons zenuwstelsel raakt uit balans wanneer we voortdurend in een staat van stress of overbelasting verkeren, wat leidt tot een verlengde "vecht-of-vlucht"-reactie. De voortdurende staat van alertheid en stress verstoort het herstelproces van het lichaam, wat leidt tot zowel fysieke als psychische uitputting.
Rust en herstel cruciaal zijn in het proces van het overwinnen van burn-out. Wij hebben de neiging om door te gaan, zelfs als ze tekenen van burn-out ervaren, omdat ze geloven dat ze geen tijd kunnen nemen om te rusten. Het ontbreken van duidelijke grenzen en de neiging om overmatig "ja" te zeggen kunnen bijdragen aan stress en uitputting.

Zelfreflectie

Burn-out kan ook gezien worden als een kans voor zelfreflectie en heroriëntatie. Het is een gelegenheid om de manier waarop je je leven leidt te heroverwegen, je prioriteiten te verschuiven en een gezondere, meer gebalanceerde levensstijl te omarmen. Het kan dienen als een wake-up call voor het maken van fundamentele veranderingen in hoe je je tijd en energie besteedt. Het kan een kans zijn om oude gewoonten los te laten en ruimte te maken voor nieuwe, meer voldoening gevende levenskeuzes. De kunst blijft uiteraard zoveel inzicht te hebben dat een burn-out wordt voorkomen.

Instrumenten die daarbij helpen zijn: aanbrengen van (optimale) dagstructuur, goed je energie verdelen, niet alles tegelijk maar beginnen met het stellen van kleine doelen en kijken wat bij jezelf werkt.

Betekenis geven

Burn-out gaat vaak gepaard gaat met onverwerkte emoties, zoals woede, frustratie, verdriet of schaamte, die niet erkend of verwerkt zijn. Deze emoties kunnen op de lange termijn bijdragen aan de uitputting die mensen voelen. Het herstellen van burn-out vereist daarom dat deze emoties onder ogen worden gezien en op een gezonde manier worden verwerkt.
Het vinden van betekenis in je werk of het opnieuw verbinden met waarom je doet wat je doet, kan het herstelproces versnellen en voorkomen dat burn-out zich überhaupt voordoet dan wel in de toekomst herhaalt. Het ontwikkelen van emotionele veerkracht kan helpen om beter met stress om te gaan in de toekomst, zonder dat het leidt tot burn-out.

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor goed werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP
Pierce, A.. ( 2022) Burnout Recovery: 15 techniques to overcome chronic stress, regain control, restore your energy and your focus.
Plumby, C. (2024). Burnout: how to manage your nervous system before it manages you. Londen: Yellow Kite