Omgaan met stress

Goed werk

Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Dat hebben we uitgewerkt in een boek meer gericht op de werksituatie: ‘Interventies voor Goed Werk’. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken. Goed werk kent zes dimensies: betekenis, veilig, grip, invloed, balans en samen.

Stresscyclus

Stress is een fysiologische reactie die bedoeld is om ons lichaam voor te bereiden op actie (vechten, vluchten, bevriezen), maar in de moderne wereld worden veel stressvolle situaties niet opgelost door fysieke actie, wat leidt tot chronische stress en uiteindelijk burn-out. De stresscyclus bestaat uit een reeks fysiologische reacties die beginnen met een stressor en eindigen met de afname van de stressreactie. De stresscyclus wordt vaak niet afgerond, omdat we bijvoorbeeld niet fysiek reageren op de stressor (bijvoorbeeld door te rennen of te vechten), waardoor de stresshormonen in ons lichaam blijven circuleren. Het lichaam heeft echter beweging nodig om de fysieke reacties van stress (zoals verhoogde hartslag en versnelde ademhaling) te neutraliseren.

Positie vrouwen

Stress kent twee fasen: acute stress (een tijdelijke reactie op een onmiddellijke dreiging) en chronische stress (de aanhoudende toestand van stress die zich voordoet wanneer stressoren voortdurend aanwezig zijn. Vrouwen ervaren vaak meer druk om te voldoen aan de verwachtingen van perfectie in zowel hun persoonlijke als professionele leven. Daarnaast speelt ook sterker altijd voor anderen te zorgen ten koste van de eigen fitheid. Het onderdrukken van emoties kost energie; het is daarom belangrijk emoties te erkennen en te doorvoelen.
 

 

Paraatheid

Wanneer we geconfronteerd worden met stress, gaat ons lichaam in een staat van verhoogde paraatheid. Dit mechanisme is ontworpen om kortdurend te zijn, maar in moderne tijden worden we vaak blootgesteld aan langdurige, onopgeloste stress, bijvoorbeeld door werkdruk, gezinsverantwoordelijkheden of maatschappelijke verwachtingen, waardoor het lichaam blijft reageren op stress, zelfs als er geen directe bedreiging is.

Herstel

Het herstellen van burn-out is niet iets wat vanzelf gebeurt; het vereist actieve inspanningen, zoals regelmatige rust, herstelpraktijken, en het ontwikkelen van gezonde gewoonten die de stresscyclus helpen doorbreken. Het nemen van pauzes tijdens de werkdag, het stellen van duidelijke professionele grenzen, en het vermijden van overbelasting door tijd voor herstel in te plannen zijn allemaal effectieve manieren om burn-out te voorkomen.

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor goed werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP
Nagoski, E. en A. Nagoski. (2022). Burnout. Ontdek het geheim van de stresscirkel en ontspan. Amboanthos