Ouderenbeleid: thuis als het kan, zelfstandig als het kan, digitaal als het kan

Beleid en uitvoering

Dit vormt de grondslag voor het ouderenbeleid (programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen: WOZO). Het gaat erom eerst in beeld te brengen wat mensen zelf kunnen en welke bijdrage het sociale netwerk daarin kan leveren. Wij hebben dat uitgewerkt in het SprenghenParc concept. De uitwerking vergt echter een langetermijnperspectief dat echter moeilijk is in te passen in een professioneel domein dat zwaar onder druk staat door bijvoorbeeld de arbeidsmarktproblematiek.

In een eerdere blog ben ik al ingegaan op de beperkingen die aan integraal beleid gekoppeld zijn (waarom willen we eigenlijk een integrale benadering?). Integraal werken in een systeem met drie grote subsystemen (WLZ, ZVW, WMO) is niet altijd het meest effectieve instrumentarium. Het werken aan vormen van regie kan soms lastig in te passen zijn in een situatie van meervoudige problematiek. Daar waar ondersteuning het meest nodig is kan door de complexiteit van het zorgsysteem juist sprake zijn van suboptimalisatie. Er zijn niet zoveel professionals die gemakkelijk binnen diverse domeinen kunnen opereren.

Drempels

Dit wordt versterkt doordat het beschikbare aanbod er juist vanuit gaat dat mensen zelf naar een loket stappen en zelf contact opnemen met een professionele organisatie. Dit is voor veel mensen echter een (te) hoge drempel. Dat pleit ervoor meer aandacht te besteden aan professionals die dingen voor hen geregeld krijgt. Vanuit de stichting ALS Zorgregelaars (https://www.alszorgregelaars.nl/) proberen wij dat voor mensen met ALS te faciliteren.

Van regie naar ondernemen

Het risico bestaat dat we een nieuwe (regie) functie gaan creëren. Dat maakt de onderlinge samenwerking echter meestal niet optimaler maar opnieuw suboptimaal. Wie gaat waar over? Wie legt welke verantwoording af? etc. Het gaat er om de professionals te professionaliseren in ondernemend gedrag. Door vanuit het perspectief van de cliënt te kijken en inzicht te hebben in de werkprocessen van professionele domeinen kan in feite iedere professional die ondernemend wil zijn die rol vervullen. Het gaat er dus om dat we ondernemend gedrag ondersteunen en enthousiasmeren. Eerder hebben we dat de ‘start-up ‘ professional genoemd.

Literatuur

Schut, J. en L. Glimmerveen. (2024). Door de mazen van het vangnet. Hoe de zorg voor ouderen hun zelfredzaamheid kan overvragen (en wat daaraan te doen is). Amsterdam: Ben Sajet Centrum
Woldendorp, H. en T. Woldendorp. (2019). De start-up professional. Ondernemen als loopbaanstrategie. Amsterdam: SWP