‘Having limited control over ourselves, let alone others, create anxiety. We don ’t want to know how multifaceted we are. |We don ’t want to know the chaos our minds can dissolve (Braun, p. 4)

Goed werk

Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Dat hebben we uitgewerkt in een boek meer gericht op de werksituatie: ‘Interventies voor Goed Werk’. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken. Goed werk kent zes dimensies: betekenis, veilig, grip, invloed, balans en samen.

Verwachtingen

Wij zijn continu bezig met het begrijpen van wie we zijn, zowel op individueel als sociaal niveau. Sociale rollen en verwachtingen spelen een grote rol in hoe we ons gedragen en hoe we onze plaats in de wereld bepalen. Daarbij ervaren we regelmatig conflicten tussen de verwachtingen van anderen en onze eigen innerlijke verlangens. Eén van de belangrijkste manieren waarop wij onszelf verliezen, is door te veel te voldoen aan de verwachtingen van anderen. Het verlangen om bij een groep te horen kan zo sterk zijn dat we onze eigenheid verliezen en in plaats daarvan proberen iemand te zijn die we niet werkelijk zijn.

Keuzes

Ons bestaan kenmerkt zich door de vrijheid om keuzes te maken en ons leven te leiden volgens onze eigen waarden. Dat betekent echter gelijktijdig dat we verantwoordelijk zijn voor die keuzes en de gevolgen daarvan te dragen. Wanneer we onszelf niet regelmatig afvragen wat we willen en waarom we bepaalde keuzes maken, kunnen we op een punt komen waarop we niet meer weten wat onze eigen waarden of verlangens zijn. Dit gebrek aan reflectie zorgt ervoor dat we onszelf verliezen in de waan van de dag.

Routine

op zoek naar balansWanneer het leven routinematig wordt en we geen duidelijk doel voor ogen hebben, kan dit leiden tot gevoelens van leegte. Dit gebeurt meestal wanneer mensen zich in een situatie bevinden waarin ze geen gevoel van betekenis of richting ervaren, bijvoorbeeld in een baan die ze niet vervullend vinden of in een persoonlijke situatie die hen niet meer inspireert. Dit verlies van richting kan ertoe leiden dat we onszelf niet meer herkennen of niet weten wie we werkelijk zijn.

De huidige samenleving wordt gekenmerkt door het centraal stellen van cognitieve en intellectuele taken. Beroepen gerelateerd aan praktisch handelen kennen een lagere status. Hierdoor lopen we het risico dat we vooral rationeel en doelgericht zijn, terwijl we de fysieke en emotionele aspecten van onszelf negeren.

Hard werken?

Veel mensen identificeren zich sterk met hun functie, wat hen helpt om een gevoel van betekenis en waarde te vinden. In plaats van werk te zien als een middel om een ander doel te bereiken (zoals financiële stabiliteit), wordt het werk zelf een primaire bron van zelfwaardering. Dit maakt ons kwetsbaar voor werk gerelateerde stress. Het lijkt dat hard werken gelijkstaat aan succes of waarde, waarbij we onvoldoende rekening houden met onze persoonlijke grenzen. De huidige werkomgeving is echter fragiel: werkzekerheid en controle over de eigen toekomst worden steeds meer geconfronteerd met de impact van de digitale transformatie.

Literatuur

Braun, G. (2022). All That We Are. Uncovering the hidden truths behind our behaviour at work. Londen: Piatkus
Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor Goed Werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP