Zie je Big Picture: het verschijnsel Trump

‘People lie their way out of reality when they have been hurt by reality, and that is eminently true of Donald Trumps origin story’ (Maté, p. 350).

Patronen

De impact van de digitale transformatie verhoogt de complexiteit van wat er om ons heen gebeurt en raakt ons allemaal. In ons boek ‘Zie je Big Picture’ hebben we uitgewerkt dat het gaat om je identiteit, inzicht en initiatief in samenhang vorm te geven. Hiermee onderken je patronen en kun je de context waarin je werkt en leeft duiden.

Radicaal rechts(?)

In de Westerse wereld zie je de opkomst van wat door tegenstanders ‘radicaal rechts’ wordt genoemd. Zijn er misschien kenmerken die deze groep onderscheid van andere groepen? Aanhangers van Trump voelen zich uitgesloten of verwaarloosd door de snel veranderende wereld om hen heen. Deze veranderingen zijn zowel economisch (bijvoorbeeld de globalisering, de afname van industriële banen en de opkomst van digitale technologieën) als cultureel (zoals de toenemende nadruk op diversiteit en politieke correctheid). Er lijkt een gevoel van verlies te zijn dat zich vertaalt in boosheid over het verdwijnen van een lastig te definiëren 'oude' manier van leven.

‘Gevestigde’ elite

Steun voor Trump komt voort uit een verlangen om de gevestigde orde (waar Trump zelf uit voorkomt) uit te dagen. Trump ‘speelt ‘zelf een rol als iemand die de machtige elites en de 'mainstream' media uitdaagt, die vaak als vijandig of verafschuwd worden door zijn aanhangers. Trump stelt zich voor als de vertegenwoordiger van de gewone man, de 'outsider' die tegen de gevestigde elite strijdt.

Zijn retoriek is gericht op het idee van het 'verslaan' van de elites en het herwinnen van nationale trots en zelfwaarde (MAGA). Door 'tegen de macht' te zijn ontstaat een gevoel van identiteit en betekenisgeving.

Wrokgevoel

Dit 'collectieve wrokgevoel', is gericht op 'progressieve' groepen die als verantwoordelijk worden gezien voor de veranderingen in de samenleving, zoals culturele elites, intellectuelen en politiek progressieve groepen die zich richten op sociale rechtvaardigheid. Sociale media-platforms zoals X en Facebook versterken de polarisatie (volgens Van Dale zelf woord van het jaar 2024) en zorgt ervoor dat mensen zich alleen omarmen wat hun eigen wereldbeeld bevestigt.

Tribalisering

Mensen identificeren zich steeds meer met specifieke groepen die hun overtuigingen, waarden en culturele normen delen. In plaats van een gedeelde nationale identiteit, neigen mensen nu naar het versterken van hun verbondenheid met specifieke 'stammen'—of het nu gaat om politieke ideologieën, etnische groepen, religies of sociale klassen. Deze tribalisering zorgt voor een versterkte wij-tegen-hen mentaliteit, waarbij verschillende groepen niet alleen ideologisch van elkaar verschillen, maar zich ook als fundamenteel tegengesteld gaan beschouwen.

Toch maar weer verbinden?

Waarheid wordt niet langer als iets universeels en objectiefs gezien, maar als iets dat afhankelijk is van de groep waartoe iemand behoort. Elke "stam" heeft zijn eigen versie van de waarheid, die vaak in conflict is met de versie van andere groepen. Deze fragmentatie van de waarheid maakt het moeilijk om tot een gezamenlijk begrip of oplossing te komen voor maatschappelijke vraagstukken, omdat mensen hun eigen feiten en overtuigingen vasthouden, vaak in strijd met die van anderen. Hoe dit doorbroken kan worden hebben we in een binnenkort te verschijnen boek (‘Kun je me doorverbinden met ….mezelf?) uitgewerkt.

Literatuur

Maté, G. (2022). The myth of normal. Trauma, illness & healing in a toxic culture. Avery
Wilber, K. (2017). Trump and a post-truth world. Shambhala
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp en C. Boven.(2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! SWP
Woldendorp, H., A. Jeninga en A. Eliens. (binnenkort te verschijnen). Kun je me doorverbinden met…mezelf? Een reisgids voor kinderen en volwassenen. Coöperatieve Uitgever Virtuoos