Goed werk

Burn-out wordt steeds meer een belangrijk thema in zowel de werksituatie als in het privé leven. Wat opvalt is dat de meeste literatuur gericht is op het herstel na een burn-out. Het lijkt echter logischer je werkomstandigheden en je leven zo in te richten dat de kans op een burn-out vrijwel nihil is. Dit voorkomen van burn-out hebben we uitgewerkt in een boek meer gericht op de werksituatie: ‘Interventies voor Goed Werk’. De casuïstiek komt uit de gezondheidszorg. Ons model is toepasbaar in ieder domein van werken. Goed werk kent zes dimensies: betekenis, veilig, grip, invloed, balans en samen.

Eigen rol

Stress lijkt te ontstaan door de situatie waarin we ons bevinden. Wat echter net zo goed meespeelt is hoe we op die situatie reageren. De manier waarop we zelf onze gedachten, overtuigingen en emoties beheren is bepalend voor hoe we stress ervaren. Gupta introduceert het concept van de 'demonen' van stress – dit zijn de onbewuste overtuigingen en psychologische patronen die stress veroorzaken.

Voorbeelden van ‘demonen’ zijn:

  • Perfectionisme: Het verlangen om alles perfect te doen, wat leidt tot chronische teleurstelling en stress.
  • Onvervulde verwachtingen: Het vasthouden aan ideeën van hoe dingen zouden moeten zijn in plaats van ze te accepteren zoals ze zijn, wat tot frustratie leidt.
  • Onverwerkte emoties: Het niet erkennen of verwerken van emoties zoals verdriet, woede, of frustratie, wat leidt tot langdurige innerlijke spanning.
  • Angst voor falen: De constante angst dat je niet goed genoeg bent of je doelen niet zult bereiken.

Oplossing

voorkomen van burn-outDe oplossingsrichting ligt in dat we op onszelf kunnen reflecteren en te observeren en begrijpen welke demonen wijzelf als individu hebben. Wat daarbij helpt, hoe eenvoudig is het eigenlijk, is het ontwikkelen van positieve denkpatronen. Dit houdt in dat we onze beperkende overtuigingen uitdagen en vervangen door gezondere, meer ondersteunende gedachten. Een techniek is cognitieve herstructurering, waarbij we de manier waarop we situaties interpreteren veranderen. In plaats van te denken dat we het niet aankunnen of dat we geen controle hebben gaat het om het omarmen van optimistischere gedachten. Van ‘ik kan dit niet’ naar ‘hoewel het lastig is heb ik voldoende inzicht om ermee om te gaan’.

Blijf positief

Een negatieve zelfperceptie kan juist bijdragen aan verhoogde stressniveaus, doordat mensen vaak worstelen met zelfkritiek, onzekerheden of een laag zelfvertrouwen. Als we echter in staat zijn om een gezondere en positievere kijk op onszelf te ontwikkelen, kunnen we stress beter beheersen en een burn-out voorkomen. Effectieve instrumenten zijn het beter organiseren van taken en prioriteiten, het leren ‘nee’ te zeggen en zorgen voor een gezonde(re) leefstijl.

Literatuur

Eliens, A., H. Woldendorp en A. Jeninga. (2024). Interventies voor Goed Werk. Het voorkomen en oplossen van burn-out in de gezondheidszorg. Amsterdam: SWP
Gupta, V. (2024). Demons of stress and angels of peace. A war within. Independent