Digitale transformatie: de route naar AI-volwassenheid

Ontwerp

In ons boek ‘Ontwerp voor digitale transformaties’ hebben we de ontwerpeisen beschreven die de digitale transformatie vraagt. Tevens hebben we de veranderkundige interventies beschreven die noodzakelijk zijn of ontwikkeld moeten worden. Bij de digitale transformatie gaat het niet alleen om technologische veranderingen of de toepassing van AI maar gaat het juist ook om het herdefiniëren van bedrijfsmodellen (zoals het fasenmodel), cultuur en processen. Leidinggevenden moeten in staat zijn de juiste balans te vinden tussen het ontwikkelen van digitale capaciteiten en het behouden van de essentie van hun bedrijfsvoering.

Stappen

Er is een aantal stappen die leidt tot AI volwassenheid. AI-volwassenheid verwijst naar de mate waarin een organisatie in staat is om AI-technologieën succesvol te integreren in haar strategieën, processen en besluitvormingssystemen. Het meten van AI-volwassenheid gaat niet alleen om de technologie zelf, maar ook om de organisatiecultuur, de vaardigheden van het personeel, de mate van integratie van AI in de bedrijfsvoering en de effectiviteit van AI-oplossingen.

Een aantal organisaties bevindt zich nog in de beginfase. In deze fase is de organisatie vaak nog niet begonnen met het implementeren van AI-technologieën of heeft ze weinig tot geen ervaring met AI. AI kan gezien worden als iets dat alleen wordt toegepast op innovatieve of experimentele projecten.

Daarna volgt de adoptiefase. Organisaties beginnen AI-technologieën te adopteren voor specifieke doeleinden, zoals machine learning-modellen voor gegevensanalyse of chatbots voor klantenservice. AI is vaak beperkt tot bepaalde afdelingen of functies binnen de organisatie.

We gaan hierna de groeifase in. In deze fase heeft de organisatie al enkele AI-projecten uitgerold die op grotere schaal bijdragen aan de bedrijfsvoering. AI wordt meer geïntegreerd in de kernactiviteiten van de organisatie, maar er zijn nog steeds uitdagingen in de effectiviteit en efficiëntie.

Dan volgt de geavanceerde fase. Organisaties in deze fase hebben AI diep geïntegreerd in hun bedrijfsprocessen en gebruiken geavanceerde AI-technologieën zoals natuurlijke taalverwerking, deep learning, en geautomatiseerde besluitvorming. AI ondersteunt belangrijke strategische beslissingen.

De top bestaat uit de invulling van leiderschapsfase. In deze fase is de organisatie een pionier op het gebied van AI en heeft ze een cultuur waarin AI niet alleen een hulpmiddel is, maar een strategische factor die het concurrentievoordeel versterkt. AI is volledig geïntegreerd in alle aspecten van het bedrijf, van operationele processen tot strategische besluitvorming (Amazon).

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg)organisaties. Weken met de Systemische Ontwikkel Matrix (SOM). SWP
Oudi, H. en M. Karimi. (2025). AI Maturity Framework: A Practical Guide to Adopting and Scaling Artificial Intelligence: How Businesses Can Navigate the AI Journey and Unlock ... AI Adoption, Leadership, and Maturity)