‘Een transformatieve dialoog is voor ons dan ook gericht op het faciliteren van de gezamenlijke constructie van nieuwe werkelijkheden’( Jeninga/Woldendorp)

Kennis bij toezichthouden

toezichthouderIn ‘Toezichthouden in de 21e eeuw’ zijn we ingegaan op het kennisniveau dat toezichthouders zouden moeten hebben m.b.t. de digitale transformatie. Wat bestuurlijk nog wel eens aan de orde is dat managers en bestuurders de mogelijkheden en beperkingen van AI onvoldoende begrijpen. Ze stellen daardoor onrealistische verwachtingen of gebruiken data selectief ter bevestiging (confirmation bias). Tevens worden data-initiatieven doorgeschoven naar IT-afdelingen zonder strategische inbedding. Data governance wordt gezien als compliance in plaats van waardecreatie.

AI-strategie

Nodig is echter een data- en AI-strategie die verankerd is in de organisatiedoelen en doorleefd wordt in beleid en gedrag. Een succesvolle digitale transformatie vereist dus meer dan technisch kunnen omgaan met AI. Het vraagt om leiderschap, samenwerking, psychologische veiligheid en lerende systemen — waarin data mensen versterkt, in plaats van vervreemdt.

Data-competent

Vanuit dit perspectief is het belangrijk dat iedereen in de organisatie data-competent is. Data moet niet alleen accuraat zijn, maar ook gedeeld en begrijpelijk. Managers moeten niet alleen rapporteren, maar ook redeneren op basis van data. Op toezichtniveau moeten toezichthouders begrijpen waar data vandaan komt, hoe modellen werken, en waar de grenzen liggen. Een succesvolle data-gedreven cultuur is er één waarin data meehelpt betekenis te geven. Data maakt op ieder niveau onderdeel uit van de besluitvorming.

Transformatieve dialoog

In ons boek hebben we uitgewerkt hoe een transformatieve dialoog kan worden vormgegeven. Een onderdeel daarvan is betekenis te geven aan ‘data-gedreven’. Data-vaardigheden zijn onderdeel van het professionaliseringsprogramma van toezichthouders.

Literatuur

Jeninga, A. en H. Woldendorp.(2022). Ontwerp voor digitale transformaties van (zorg) organisaties. SWP
Jeninga, A. en H. Woldendorp. (2023). Toezichthouden in de 21e eeuw. Vertrouwen als basis voor goede governance. SWP
Vail, A. (2025). Data Culture: How to Succeed with Digital Transformation and Artificial Intelligence. Icon Books