Wat is eigenlijk strategisch denken?

‘What must we get right, over time, to win’(Hillen)

Strategisch leiderschap is het vermogen om duurzame koers te bepalen en anderen daarin mee te nemen, ondanks onzekerheid, weerstand of complexiteit. Strategisch leider ben je niet op basis van je functie of titel, maar op basis van hoe je denkt, praat, beslist en handelt. De vraag is dus niet ‘Ben ik een strategisch leider?, maar: hoe vaak oefen ik het gedrag van een strategisch leider?’ Daarbij geldt dat strategisch denken geen aangeboren talent is, maar een ontwikkelbare vaardigheid. Dan gaat het er uiteraard om hoe je dat doet. Ik schets een paar voorbeelden.

Strategische vraag

Schrijf een uitdaging op waar je team of organisatie voor staat. Stel jezelf 3 lagen vragen: Wat proberen we écht op te lossen? Waarom lost deze aanpak dat op? Wat zou onze tegenstander (concurrent, markt, klant) nu doen?

Onderscheiden strategische van tactische keuzes

Neem een recente belangrijke beslissing (bijv. invoering AI). Schrijf per beslissing op: Was dit een richtingskeuze (strategie) of een uitvoeringskeuze (tactiek)? Wat was het grotere doel ervan? Welke onderliggende aanname zat erin?

Strategische reflectie oefening

Stel jezelf dagelijks of wekelijks één reflectievraag zoals: Wat heb ik deze week gedaan dat echt bijdraagt aan onze strategische koers? Heb ik vandaag “nee” gezegd tegen iets dat ons afleidt van onze strategie? Waar heb ik me laten leiden door urgentie in plaats van belang?

Het gaat echter niet alleen om wat wel doen, maar ook wat we niet meer doen. Strategie gaat om het maken van scherpe keuzes met oog voor wat je níet meer gaat doen. Stel daarom per initiatief of project de vraag: Wat leveren we hiermee in? Wat kiezen we bewust níet meer te doen of te zijn?

Literatuur

Hillen, J.(2024). The Strategy Dialogues: A Primer on Business Strategy and Strategic Management. Econcise
Woldendorp, H., H. de Groot, T. Woldendorp, en C. Boven. (2022). Zie je Big Picture. Transformeer succesvol! SWP