Een wereldwijd gebruikte methode om vergaderingen efficiënt in goede banen te leiden en vergaderaars in het gareel te houden is in 1984 ontwikkeld door Edward de Bono, een veelzijdig wetenschapper. Hij noemde zijn methode "De 6 denkhoeden".
Elke hoed heeft een verschillende kleur en staat voor een bepaalde manier van denken. De denkhoeden kunnen bijvoorbeeld als volgt gebruikt worden:
De bedoeling is dat bij de behandeling van het vergaderonderwerp de deelnemers een wijze van denken gebruiken die past bij de kleur van de denkhoed die op dat moment gedragen wordt. Hiermee wordt parallel denken bevorderd, dat wil zeggen dat men zijn eigen mening kan laten bestaan naast die van een ander en wordt voorkomen dat er gedacht wordt in tegenstellingen. Tijdens de vergadering wordt, indien nodig, van kleur hoed gewisseld om zodoende de problematiek middels een andere manier van denken te benaderen. Een bepaalde volgorde wordt niet voorgeschreven.
Een alternatief gebruik van de denkhoeden bestaat eruit de denkhoeden willekeurig onder de deelnemers te verspreiden, waarna ieder het gespreksonderwerp conform de denkwijze van de toegewezen hoed benadert.
De 6 denkhoeden hebben de volgende kleuren met daarbij passende denkwijzen:
Deze denkhoed wordt meestal gebruikt bij het begin en bij het eind van de vergadering. Het is de organiserende of controle hoed, die bijvoorbeeld de volgorde van denkhoeden bepaalt, de gang van zaken controleert en aan het einde van de vergadering samenvat, concludeert en de volgende stappen onderneemt.
Deze hoed gaat over informatie, kale feiten en cijfers. Is er voldoende informatie? Welke informatie missen wij nog en hoe krijgen wij de juiste informatie? Ook al is de beschikbare informatie conflicterend, dan wordt er toch pas over gediscussieerd op het moment dat de informatie gebruikt moet worden. Tijdens de informatievergaring wordt dus geen tijd besteed/verspeeld aan voortijdige discussies.
Denk bij deze hoed aan warmte en vuur. Dat staat voor gevoelens, emoties en intuïtie. De rode hoed nodigt de participanten uit hun gevoelens te uiten, zonder de noodzaak ze te rechtvaardigen of te verklaren. Zij hoeven dus ook niet vermomd te worden als logisch argument. Dat bespaart tijd. De rode periode tijdens een vergadering is in de regel kort!
Denk hierbij aan de zwarte toga van een rechter. Deze hoed staat voor kritisch denken. Onder de zwarte hoed speelt men advocaat van de duivel. Risico's en gevaren worden belicht. Het is misschien wel de belangrijkste hoed, maar negativiteit moet ook zijn plaats kennen.
Deze hoed staat lijnrecht tegenover de zwarte hoed. Denk op een zonnige optimistische manier. Concentreer je op het positieve.Wat zijn de voordelen? Hoe kan het gedaan worden? Wat is de waarde ervan?
Denk hierbij aan vegetatie, groei en vertakkingen. Deze hoed staat voor creativiteit. Deelnemers kunnen hun gedachten de vrije loop laten, associëren, alternatieven zoeken, nieuwe ideeën aankaarten, mogelijkheden verschaffen ect..
Deze methode stelt de participanten in staat parallel te denken en onderwerpen op een constructieve in plaats van een conflicterende manier te benaderen. Tijdens discussies worden deelnemers gedwongen op de stoel van de ander te gaan zitten. Dat werkt vaak zeer verhelderend en bewerkstelligt in ieder geval begrip voor elkaars standpunten.
De praktijk toont aan dat deze methode tijdbesparend werkt. Grote bedrijven als ABB, IBM, Siemens en vele anderen passen deze methode al jaren met succes toe.
Los van de vergadermethode die men gebruikt zijn er een aantal vergaderzondes, die men kan begaan zoals:
Voor meer nuttige tips kunt u terecht op onze Tippagina's, zoals bijvoorbeeld Tips Voor Denktankleden en voor interessante artikelen op ons Blog.
